gia đình, với tư cách người vợ và chị dâu trẻ nhất từ một gia đình quý tộc
khá tai tiếng, đã buộc bà chấp nhận mọi sự an bài và giữ mồm giữ miệng.
Bà Nhu tự trách mình đã ngây thơ, điều mà bà gọi là "gần như ngu
xuẩn". Bất chấp sự kiện rằng bà hẳn đã vô cùng khiếp sợ, khi bà kể cho tôi
nghe về điều đó qua điện thoại hơn sáu mươi năm sau, bà đã tỏ ra cực kỳ ít
khoan dung với bản thân mình. Tôi kinh ngạc bởi sự sắc sảo gay gắt lẫn
trong giọng nói bà khi những ký ức ngày xưa trở lại một cách dữ dội.
Thay vì đến trú ẩn chỗ các linh mục Dòng Tên ở phía dưới đường,
Hoàng đã thuyết phục người mẹ già nua rằng để cho an toàn thì đừng ra
khỏi nhà. Người Pháp có thể trưng dụng nó nếu họ nghĩ nó đã bị bỏ hoang,
và thậm chí còn có thể tai hại hơn nếu nó rơi vào tay người Cộng sản. Bà
Nhu đã không thể cãi lại mẹ chồng, vì vậy những người phụ nữ đã tranh thủ
sự giúp đỡ của người làm vườn để dồn những đồ đạc nặng nhất vào giữa
phòng khách và chất đống chăn ga gối nệm lại. Họ trải qua một đêm với
những tiếng nổ mỗi lúc mỗi đến gần nơi trú ẩn tạm thời của mình hơn, co
rúc vào nhau và cầu xin ơn trên cho được an toàn. Họ vẫn túm tụm vào
nhau, tự hỏi nên làm gì với chính mình trong cái tĩnh lặng bất chợt của buổi
sáng, khi những người đàn ông xông vào phòng.
Họ là những người lính Việt Minh. Không có biểu hiệu nào phân biệt
họ, nhưng những mảnh vải đay chắp vá thành những bộ đồng phục đã tiết
lộ về họ. Chân họ không mang gì ngoài những mẩu cao su buộc lại thành
hình dáng chiếc xăng đan. Họ mang dao rựa và súng trường, được qua loa
trang bị lại từ một cuộc chiến khác. Những người lính thực dân Pháp đã
dùng cùng những vũ khí này chống lại những chiến binh cha ông họ để cho
người bản xứ thấy ai là kẻ nắm quyền.
Việt Minh còn hơn cả một phong trào dân tộc chủ nghĩa đơn thuần, và
bà Nhu biết điều đó. Là lực lượng quân sự của Đảng Cộng sản Đông
Dương, các thành viên đã tiến hành những cuộc tổng khởi nghĩa ở khắp
mọi nơi trong cả nước. Chồng bà Nhu đã trốn trên lầu nhà bà Hoàng khi họ
