MADE IN VIETNAM - Trang 44

chỉ vì chữ tuổi xuân mà mất hết danh dự. Tôi biết nhiều bà mẹ mất chồng
rồi lại mất con vì chiến tranh. Tôi biết nhiều phụ nữ không lấy được chồng
vì trong làng không còn đàn ông. Tôi đi tìm làng Quyết Thắng mãi. Tôi đi
tìm chị mãi. Tôi không biết rằng đường tắt bằng xe đạp chỉ dài hai mươi
cây số từ Hà Nội. Tôi đã phải đi năm mươi cây số bằng đường xe máy đến
tận thị xã Hà Sơn Bình mới có một con đường duy nhất dài ba mươi cây số
đi ngược về Quyết Thắng. Tôi đã gặp ba mươi người dân Quyết Thắng,
người nào cũng bảo phải đến gặp chị. Chị là người phụ nữ duy nhất ở đây
lấy chồng Hà Nội. Chị là người phụ nữ đau khổ nhất làng. Liên càng khóc
nhiều hơn. Cô nghĩ Hiển chết rồi nhưng chẳng nói được câu nào. Anh trẻ
tuổi tên Chương bỏ kính đen ra như muốn nhìn cô cho rõ hơn. Rồi bảo: tôi
đang làm một phim truyện. Tôi cần người đóng một vai nữ. Liên ngừng
khóc, rồi nhìn vào mắt anh đạo diễn điện ảnh. Chữ diễn viên chưa bao giờ
xuất hiện trong đầu cô. Nghề điện ảnh còn xa hơn cả nước Đức xa xôi, còn
mỏng manh hơn cả sợi chỉ hồng nối liền cổ chân cô và cổ chân Hiển, và
nhất định chẳng thể có chỗ cho những người như cô, như chồng cô, như
đám con gái làng Quyết Thắng. Cô hâm mộ truyền hình, đi xem vô tuyến
như con chiên ngoan đạo đi lễ nhà thờ nhưng tất cả những gì cô biết về giới
văn nghệ sĩ là nữ diễn viên đoàn chèo tỉnh mà cô đã gặp một lần ngoài chợ
và anh họa sĩ người Hà Nội vẫn đến vẽ phong cảnh ở rìa làng. Cô thấy họ
như người hành tinh khác, thậm chí còn xa lạ hơn cả dân thành phố. Họ đến
rồi lại đi. Họ không có những lo âu mà cô phải lo. Cô không thể tưởng
tượng anh họa sĩ có thể lấy cô làm vợ hay nữ diễn viên chèo lại đem lòng
yêu một người như Hiển. Cô hoang mang từ chối bằng một câu đại khái là
cô hoàn toàn không biết đóng phim. Chương nói ngay: tôi không cần một
diễn viên chuyên nghiệp. Tôi cần một phụ nữ đau khổ kể lại chính câu
chuyện đau khổ đời mình, bằng ngôn ngữ của điện ảnh. Anh nói rất nhanh
như đã đoán trước câu trả lời của cô, như dị ứng với từ diễn viên chuyên
nghiệp. Sau này, khi đã quen cô hơn, anh mới giải thích rõ đủ cho cô hiểu
rằng phim trường bây giờ heo hút tựa sa mạc. Ba cuốn phim nhựa một năm
như ba vị khách du lịch hiếu kì chỉ vừa đủ để ốc đảo điện ảnh không bị xóa
tên trên bản đồ nghệ thuật, thành thử không biết định nghĩa thế nào là diễn