V..
N
hững trận chiến đấu rời rạc đã diễn ra trong một vài ngày trước trên mảnh
đất này. Giữa chiến hào của quân Đức và quân ta, cánh đồng lúa mì chưa
thu hoạch càng rơi rụng xơ xác xuống nhiều hơn vì các tiếng nổ, và lỗ chỗ
những hố đạn đen ngòm trên cánh đồng. Đêm đêm, trinh sát bò trên lúa mì:
trinh sát của ta bò đến chỗ quân Đức, trinh sát của bọn Đức bò đến chỗ
quân ta. Và đột nhiên pháo nổ đùng đoàng, pháo sáng bắt đầu phóng lên,
những loạt đạn súng máy sáng rực cày khắp cánh đồng, đạn cối nện trầm và
vang. Ai đó bị kéo lê trong tăng sẽ gộp vào những người vô danh hy sinh
trong chiến tranh, đôi gót ủng và những ngón tay vàng ệch buông thõng
xuống vì bị thương của anh ta vẽ thành vạch trên mặt đất.
Giữa trưa oi ả, cánh đồng lúa mì bốc cháy vì đạn pháo. Khói bốc cao, gió
táp vào ngọn lửa, lách qua chiến hào, lan khắp tiền duyên. Thay đại đội
trưởng, Trêchiakov ngồi trên điểm cao cùng với lính trinh sát và lính thông
tin tại đài quan sát, nơi đó mặt đất chỉ có cỏ cháy trụi đến tận gốc, các thi
hài và tro. Mùi lúa mì cháy khét lẹt bám vào tất cả mọi thứ: không khí, thức
ăn, quần áo.
Sau khi đi một vòng trên nhiều bãi chiến trường, mặt trời uể oải lặn xuống
phía hậu phương quân Đức,; trong khói và bụi, ráng chiều rực hồng nguội
dần dưới đám mây tro, trăng đã lên cao trên bầu trời. Trăng tràn đầy ánh
sáng, lạnh lùng nổi bật trên mặt đất đen.
Dưới ánh trăng xanh, nhìn đôi bàn tay mình bị xỉ ăn mòn bám thành những
đường viền đen quanh những chiếc móng tay nứt mẻ, thỉnh thoảng
Trechiakov chợt nhớ lại, đôi tay anh đã trở nên sạch sẽ như thế nào bên
đầm lầy gần thành phố Ruxxa Cổ, da nhăn nheo, mềm mại như sau mỗi lần
rửa. Anh thay giầy để hong khô xà cạp, đôi chân rút ra khỏi xà cạp, trông
như hết sinh khí, giống chân của người chết trôi vớt ở dưới nước lên.
Lúc đó, họ đã ngồi biết bao lâu giữa đầm lầy trên hòn đảo nhỏ xíu giữa
vùng tiền duyên cùa quân ta và quân Đức, họ không một lần được nhóm
lửa, thế là mọi thứ trên người họ đều trở nên ẩm ướt. Mùa xuân năm bốn
