hơn và có đủ cả hai chiều rộng và sâu. Một cá nhân có thể mất nhiều thì giờ
hơn, dễ được bề rộng mà khó tránh khỏi vấp váp như trong một quyển văn-
học sử nọ. NGUYỄN KHUYẾN ở một trang trước mất năm 1909, ngay
trang sau, năm 1910, Việt-nam cổ văn-học sử của NGUYỂN ĐỔNG CHI
biến thành Việt-nam văn-học cổ sử, Khổng giáo phê bình tiểu luận của
ĐÀO DUY ANH biến thành Phê bình Khổng giáo tiểu luận v.v…
Viết văn-học sử khó như vậy vì ngoài khả năng chuyên môn, còn phải
có thì giờ và tiền bạc cho công việc xê dịch, sưu tầm, sao chép hay mua lại
những tài liệu quí hiếm. Cách đây mấy năm, một anh bạn cho chúng tôi hay
một người ngoại quốc đã mua được trọn bộ Tri Tân tạp chí với giá sáu trăm
ngàn đồng Việt-nam. Hội đủ những điều kiện trên không có được bao nhiêu
người. Từ năm 1954 đến nay, riêng ở miền Nam chỉ mới có hai bộ đã hoàn
thành, còn bao nhiêu bộ khác đếm không hết mấy đầu ngón tay, còn đang
dang dở mà không biết có cặp được bến bờ hay không.
Công việc đòi hỏi tương đối ít thời giờ hơn và có thể có nhiều người
đóng góp được, giúp ích cho những nhà viết văn-học sử sau này, có tính
cách rời rạc, có khi vụn vặt nữa nhưng rất cần thiết.
