quan hệ giữa chủ và thợ không gay gắt thêm, không xuất hiện cục
diện mang tính bùng nổ.
Sáng tạo phát minh của các nhân viên khoa học kỹ thuật là dòng
nước đầu nguồn của lực lượng sản xuất tiên tiến, nhưng dừng lại ở
phạm trù nghiên cứu khoa học thì không hình thành nổi lực lượng
sản xuất hiện thực. Từ cảnh ngộ của máy dệt diềm hoa nói trên có
thể thấy muốn thành quả nghiên cứu khoa học chuyển hoá thành
lực lượng sản xuất là một việc đầy rẫy trở lực, người nhiệt tình
nhất, tích cực nhất, chấp nhận rủi ro để chuyển hoá thành quả
nghiên cứu khoa học thành lực lượng sản xuất là các nhà tư bân
được thôi thúc bởi lợi nhuận siêu ngạch. Chính giai cấp tư sản mà
những người mác xít muốn đánh đổ này là người thúc đẩy, tổ chức
và lãnh đạo việc đưa thành quả nghiên cứu khoa học vào dây
chuyền sản xuất nhận thức và thừa nhận kết luận này là điều vô
cứng quan trọng: nhà tư bản là người nắm vị trí chủ đạo trong xí
nghiệp hiện đại, vừa đại diện quan hệ sản xuất tiên tiến, vừa đại
diện lực lượng sản xuất tiên tiến, là người phổ cập kỹ thuật mới,
máy móc mới, vật liệu mới.
Để nghiên cứu sản phẩm mới, một số xí nghiệp tư bản chủ nghĩa
cỡ lớn, một số trust đều thành lập cơ quan nghiên cứu riêng, coi
nhập kỹ thuật mới, máy móc mới, vật liệu mới là sợi dây sinh
mệnh của xí nghiệp. Sản phẩm mới đẹp hơn sản phẩm cũ, chỉ có
làm ra sản phẩm mới, mới thu được lợi nhuận ngoại ngạch cao hơn
lợi nhuận bình quân trong ngành. Một loại sản phẩm mới được đưa
ra thị trường trong thời kỳ nhất định có thể đem lại lợi nhuận ngoại
ngạch cho xí nghiệp, nhưng rất nhanh, các xí nghiệp trong ngành ồ
ạt làm theo, lại đánh bằng tỉ lệ lợi nhuận, tiến tới làm giảm tỉ lệ lợi
nhuận bình quân. Lúc đó lại có xí nghiệp khác đưa ra sản phẩm
