mờ mờ, Ma-ri đến đầu tiên, chọn một chỗ ở hàng ghế thấp nhất gần bục
giảng. Cô xếp bút và sách vở có thứ tự, quyển vở bọc vải xám chốc nữa sẽ
ghi chép bằng một nét chữ đẹp đều đặn. Ngay từ phút này, cô đã tập trung tư
tưởng, không còn nghe thấy chung quanh ào ào như ong vỡ tổ rồi bỗng im
bặt.
Lạ thật, nhiều ông thầy có thể tạo ra một sự im lặng gần như căng
thẳng. Nghe Pôn A-pen lên lớp, trình bày mạch lạc, văn vẻ, cả giảng đường
cúi xuống, những khuôn mặt đẹp làm sao trong nếp nhăn vì tập trung chú ý
ghi ghi chép chép các phương trình do nhà bác học viết trên bảng đen. Nơi
đây chỉ có những học trò say sưa mà thôi! Đây là thế giới của toán học!
Giáo sư A-Pen trông thật uy nghiêm trong bộ y phục cứng nhắc và
với khuôn mặt có chòm râu vuông. Giọng điềm đạm, nhằn từng chữ với kiểu
nói hơi nặng của vùng An-dat-xơ
[29]
Ông có lối chứng minh gọn gàng sáng
sủa đến nỗi tưởng như không có gì khó khăn nữa và có thể biến đổi thế giới
theo ý muốn của mình. Vững vàng và bình tĩnh,ông đi sâu vào những lĩnh
vực tế nhị nhất của trí tuệ, rồi như đánh tung hứng với các con số, các vì sao.
Pôn A-pen không ngại dùng hình ảnh táo bạo, và nói với giọng bình thản và
điệu bộ khoan thai như một người chủ:
“Tôi cầm mặt trời và ném…”
Cô gái Ba Lan ngồi nghe với một nụ cười ngất ngây. Dưới vầng trán
cao, đôi mắt màu tro xưa nay thầm kín thế, bỗng sáng rực lên sung sướng.
Sao người ta có thể cho khoa học là khô khan nhỉ? Còn gì hấp dẫn hơn là
những quy luật cố định vẫn ngự trị thế giới từ bao đời nay, và còn gì đáng
khâm phục hơn là trí tuệ con người đã khám phá ra chúng? Bên cạnh những
hiện tượng rất đặc biệt, nối liền với nhau theo những nguyên tắc rất hài hòa,
bên cạnh cái trật tự nằm trong cái hỗn độn bên ngoài, tiểu thuyết trở nên vô
nghĩa, và những chuyện thần thoại bỗng hóa nghèo nàn về trí tưởng tượng.
Tâm hồn cô gái bừng nở một nhiệt tình chỉ có thể so sánh với tình yêu, muốn
đi sâu vào kiến thức vô tận, vào vật chất và quy luật của nó.
“Tôi cầm mặt trời và ném..”
Được nghe câu nói đó của một nhà học giả uyên bác và điềm đạm,
cũng bõ công bấy lâu phấn đấu gian khổ.
