chế để khỏi ân hận mà thôi, bà rất biết thế. Những lời dứt khoát trên đây là
cảm nghĩ của hai người, là quan điểm không lay chuyển của họ về vai trò
nhà bác học.
Trong sự im lặng, Pi-e nhắc lại như một tiếng vang:
- Không, không thể được. Như thế trái với tinh thần khoa học!
Pi-e như trút được gánh nặng. Ông nói thêm, như đang giải quyết
một vấn đế chi tiết:
- Vậy chiều hôm nay, anh sẽ viết thư cho các kĩ sư Mỹ, cung cấp cho
họ mọi chi tiết cần thiết.
Hai mươi năm sau, Ma-ri viết:
“Đồng ý với tôi, Pi-e Qui-ri từ bỏ, không muốn tìm một lợi lộc vật
chất gì từ phát minh đó. Chúng tôi không lấy một bằng sáng chế nào và cho
in toàn bộ kết quả nghiên cứu của mình, kể cả phương pháp chế tạo chất Ra-
đi. Hơn nữa, còn cung cấp cho những người muốn hỏi, tất cả những chỉ dẫn
cần thiết. Việc này đã giúp ích rất nhiều cho công nghiệp Ra-đi phát triển,
mới đầu ở Pháp và ở các nước, cung cấp cho các nhà bác học và thầy thuốc
những chất họ cần. Cho đến nay, các phương pháp mà chúng tôi chỉ dẫn vẫn
còn áp dụng hầu như không thay đổi.
Công ty khoa học tự nhiên Ba-pha-lô có bảo chúng tôi làm kỉ niệm
một bản in nói về sự phát triển công nghiệp Ra-đi ở Mỹ, kèm thêm ảnh chụp
các bức thư của Pi-e Qui-ri trả lời tường tận từng câu hỏi của các kỹ sư Mỹ
những năm 1902-1993”.
Câu chuyện ngắn ngủi trên đây, diễn ra vào một sáng chủ nhật, mười
lăm phút sau Pi-e và Ma-ri đã vượt cổng Giăng-ti-i chắn đường xe lửa, đạp
nhanh về phía rừng cây bóng mát.
Giữa hai ngã đường, họ không màng giàu sang mà chọn cuộc sống
thanh bần.
Buổi chiều, họ trở về hai tay ôm đầy lá và những bó hoa đồng nội.
