tốt và rất có ích cho tôi. Chính trong những hàng ngũ những học trò của
trường, chúng tôi đã tìm được nhiều người cộng tác và nhiều bạn đồng
nghiệp”.
ù
Không chỉ vì đam mê làm việc hoặc quá sợ mất thì giờ mà ông bà Qui-ri
ghét danh vọng. Còn có những duyên cớ khác.
Pi-e vốn tính tình phóng khoáng, không dung hòa được với danh vọng vì
những nguyên tắc muôn thuở. Rất ghét ngôi thứ hoặc cấp bậc, Pi-e cho rằng
thật vô lý cứ phải loại “nhất lớp” và đối với ông, những huân chương mà
người lớn thèm muốn cũng thừa như những huy hiệu vẫn cấp cho học sinh
các trường vậy. Thái độ từ chối Bắc đẩu Bội tinh cũng là thái độ của ông
trong lĩnh vực khoa học. Pi-e không hề biết ganh đua và trong cuộc “thi
khám phá” nếu một đồng nghiệp tiến trước mình, ông không lấy đó làm
buồn bực. Pi-e thường nói “Tôi không cho ra được công trình ấy, nào đã can
chi, nếu có người khác in rồi”.
Sự dửng dưng hầu như vô tình đó đã ảnh hưởng sâu sắc đến Ma-ri.
Nhưng chẳng phải để bắt chước Pi-e, hay để vâng lời Pi-e, mà suốt đời mình
bà luôn luôn tìm cách trốn tránh những sự biểu dương khâm phục. Ma-ri
ghét danh vọng không vì nguyên tắc cơ bản. Cứ đứng trước đám đông là bà
cảm thấy nhút nhát, ngượng nghịu đến thiểu não, cả người như bị co rúm lại,
thậm chí bị hỗn loạn đến choáng váng, đến đau đớn về thể xác, không sao
khắc phục được.
Cuộc đời Ma-ri lại quá bận rộn để có thể hao phí sức về mặt này. Phải
gánh vác nào là chuyên môn, nào là gia đình. Rồi nhiệm vụ làm mẹ, làm
thầy, bước đi của Ma-ri khó khăn như làm xiếc trên dây. Chỉ thêm một vai
nữa là mất thăng bằng, là sẽ ngã từ trên dây căng thẳng. Là vợ, là mẹ, là nhà
bác học, là giáo sư, Ma-ri không còn một khoảnh khắc nào rỗi để đóng vai
các bà lớn.
Thế là Pi-e và Ma-ri cùng đến một thái độ khước từ bằng hai con đường
khác nhau. Những con người đã cùng hoàn thành một sự nghiệp lớn có thể
đón nhận vinh quang mỗi người một cách. Pi-e có thể thành xa vời, Ma-ri
thành kiêu kỳ. Nhưng không! Hai tâm hồn cũng như hai khối óc đều có một
phẩm chất tương xứng. Qua cuộc thử thách này, hai vợ chồng lại thắng, và
trong khi xa lánh vinh dự, càng gắn bó với nhau hơn lúc nào hết.
