Hai nhà chỉ cách một hàng rào trồng tầm xuân, ngăn hai vườn. Khi nào I-ren
cần gặp bạn, nó ra bên rào gọi. Qua những then rào gỉ, chúng trao cho nhau
từ thỏi sô-cô-la cho đến đồ chơi, hoặc thủ thỉ tâm sự - trong khi chờ đợi sau
này cũng sẽ nói chuyện “vật lý”, như những người lớn.
Pi-e và Ma-ri bước vào một quãng đời mới: nước Pháp đã nhận ra họ
và nghĩ đến cách nâng đỡ sự cố gắng của họ.
Giai đoạn đầu tiên không thể thiếu được là bầu Pi-e vào viện Hàn lâm
Khoa học. Một lần nữa, nhà bác học lại phải ghép mình vào cuộc thử thách
đi thăm hỏi. E rằng ông không chịu cư xử như một “ứng cử viên biết điều”,
bạn bè lo lắng tìm hết lời cổ vũ.
Pi-e Qui-ri có viết thư cho Gioóc Guy, 24 tháng Bảy năm 1905:
“Thế là tôi đã vào viện Hàn lâm, tuy không hề mong muốn điều đó,
mà viện Hàn lâm cũng chẳng muốn tôi vào...”
Pi-e Qui-ri viết cho Gioóc Guy tháng Mười 1905:
“Tôi cũng chưa tìm ra mục đích Hàn lâm viện để làm gì”
Thế nhưng Pi-e rất chú ý đến những quyết định mới của trường đại
học vì nó liên quan trực tiếp đến công việc của mình. Năm 1904, hiệu trưởng
Li-a xin mở được một lớp giảng dạy vật lý do Pi-e phụ trách. Đây là chức
giáo sư thực thụ hằng ao ước! Trước khi nhận, Pi-e hỏi ngay phòng thí
nghiệm đi kèm với trách nhiệm đó sẽ đặt ở đâu?
Một phòng thí nghiệm à? Phòng thí nghiệm nào? Làm gì có chuyện
này cơ chứ?
Hai nhà bác học được giải Nô-ben, cha mẹ đẻ của Ra-đi nhận thấy
ngay rằng, nếu Pi-e thôi giảng ở lớp lý-hóa-sinh để vào dạy ở Xoóc-bon thì
không còn làm việc được nữa. Bổ nhiệm mới về Pi-e, không có khoản cấp
phòng thí nghiệm, và hai cái buồng mà ông vẫn sử dụng ở lớp lý-hóa-sinh dĩ
nhiên phải trao lại cho người đến thay. Chẳng lẽ ra ngoài đường mà làm các
thí nghiệm.
Pi-e viết cho trên một cái thư lễ phép nhưng cương quyết. Ông không
nhận chức vụ mới vì nó không kèm thêm phòng làm việc và dự chi nghiên
cứu, như thế sẽ vẫn giữ được ở lớp lý-hóa-sinh cái buồng con mà mặc dầu
bận rất nhiều thì giờ dạy, Ma-ri và ông còn làm được việc có ích.
Trường đại học đành đệ giấy lên Nghị viện xin lập một phòng thí
nghiệm với tài khoản một trăm năm mươi nghìn phơ-răng. Đề án này được
