mà bà nghiêm khắc buộc học trò phải theo, như cầm các ống nghiệm đựng
chất phóng xạ bằng kẹp, dùng những “mộc” chì để bảo vệ mình chống
những tia độc. Có chăng bà chịu đi thử máu theo điều lệ của Viện Ra-đi-om.
Công thức máu của Ma-ri không bình thường. Chao! Ba mươi lăm
năm trời tiếp xúc với chất Ra-đi, thở khí tỏa của Ra-đi, bốn năm chiến tranh
phải chịu đựng những tia Rơn-ghen nguy hiểm hơn nữa mà chỉ bị một sự
thay đổi nhỏ về máu, một vài chỗ bỏng ở hai bàn tay, tuy có đau và khó chịu,
lúc thì khô lúc lại làm mủ, xét đến cùng, chẳng phải là những hình phạt nặng
nề gì!
Tháng chạp năm 1933, một trận ốm ngắn làm cho Ma-ri lo ngại hơn.
Chiếu điện thấy túi mật sỏi khá to. Cũng căn bệnh đã gây cái chết của ông
Xkhua-đốp-xki! Không muốn mổ, bà phải theo chế độ kiêng khem, và giữ
sức hơn.
Bà cảm thấy mệt, nhưng để có thể tự chủ là mình còn khỏe, bà đi
trượt băng ở Véc-xây và đến với I-ren trên những bãi trượt tuyết ở Thụy Sĩ.
Bà sung sướng thấy đôi chân còn dẻo dai, nhanh nhẹn. Ngày lễ Phục Sinh,
nhân dịp Brô-ni-a sang Pa-ri chơi, Ma-ri lái xe dẫn chị đi thăm miền Nam
nước Pháp.
Chuyến đi thật là tai hại. Ma-ri muốn qua nhiều nơi để Brô-ni-a có
dịp ngắm cảnh đẹp. Sau nhiều chặng, khi tới biệt thự của mình ở Ca-va-lê,
Ma-ri bị nhiễm lạnh kiệt sức. Đến nơi, nhà lạnh như băng, và lò sưởi đốt vội
lên không kịp làm Ma-ri ấm lại. Ma-ri run bắn lên, òa khóc trong lòng Brô-
ni-a như một đứa trẻ. Bị ám ảnh về quyển sách đang viết, bà chỉ lo bị sưng
cuống phổi, không còn sức hoàn thành. Được Brô-ni-a săn sóc an ủi, ngày
hôm sau, Ma-ri tự trấn tĩnh hơn.
Một vài ngày nắng làm cho Ma-ri phấn khởi hẳn lên. Trở về Pa-ri,
Ma-ri thấy khá hơn. Một thầy thuốc nói là cúm và cũng như tất cả thầy thuốc
đã từng nói từ bốn mươi năm nay – do quá lao lực. Cơn sốt cứ âm ỉ, nhưng
Ma-ri cho là không có gì đáng quan tâm. Brô-ni-a trở về Ba Lan mà lòng
không yên. Trước con tàu đi Vác-xô-vi, trên sân ga quen thuộc, hai chị em
ôm hôn nhau một lần cuối cùng.
Ma-ri cứ nửa ốm nửa khỏe, những ngày cảm thấy khá hơn, thì đến
phòng thí nghiệm. Khi thấy hơi choáng váng và mệt, bà ở nhà viết sách...
