nhiên như con vịt với nước. Chính cô đã biết tôi học ngữ pháp như thế nào
đấy. Và tôi đã học được nhiều về những thứ khác. Cô không thể tưởng
tượng được nhiều như thế nào. Thế mà đấy chỉ là tôi mới bắt đầu thôi, xin
cô đợi cho đến lúc tôi có... " Gã ngập ngừng một lát để nghĩ lại cách phát
âm cho thật đúng trước khi nói "... động lực thúc đẩy 1. Bây giờ là lần đầu
tiên, tôi thấy rõ sự việc. Tôi bắt đầu lường được hoàn cảnh... "
"Xin đừng dùng chữ lường," nàng ngắt lời.
"Đi vào con đường của sự việc 2," gã vội chữa.
"Trong ngôn ngữ Anh chính xác nói thế không có nghĩa gì," nàng
không đồng ý.
Gã lại mò mẫm tìm một câu mới.
"Ý tôi định nói, tôi bắt đầu thấy rõ địa thế." 3
Vì thương hại nên nàng cũng không bắt bẻ nữa; gã nói tiếp:
"Tri thức đối với tôi như một căn phòng treo bản đồ đi biển 4. Bất cứ
lúc nào bước vào thư viện, tôi cũng có cảm giác ấy. Nhiệm vụ của các thày
giáo là dạy cho sinh viên nội dung của căn phòng ấy một cách có hệ thống.
Thày giáo chỉ là những người hướng dẫn căn phòng, thế thôi. Đó không
phải là cái mà các ông ấy có trong chính đầu óc của mình. Các ông ấy
không cấu thành, không sáng tạo nó. Tất cả đều có sẵn ở trong phòng treo
bản đồ rồi, các ông ấy chỉ thạo đường đi ở trong đó thôi, công việc của các
ông ấy là chỉ dẫn địa điểm cho những người lạ, nếu không họ có thể bị lạc.
Nhưng tôi thì lại không phải dễ dàng gì mà bị lạc. Tôi là kẻ thạo đường,
thuộc địa thế. Bao giờ tôi cũng biết rõ địa vị của tôi 5. Như thế là có gì sai
không?"
"Đừng nói là địa vị của tôi."
