bút tích bị nhận ra, sẽ cử người sao lại bài thi, bản sao giao cho giám khảo
chấm bài… việc quản lý rất nghiêm để đề phòng gian lận.
Hà Hoán nhìn họ tên ông, cha và mình trên tờ giấy, rồi lại nhìn xung
quanh, anh xúc động: mình không dựa dẫm phúc ấm tổ tiên, tự lực vươn
lên, trải bao thăng trầm, đến nay đã được ngồi đây làm bài thi.
Chờ đợi, một lúc sau các sĩ tử đã ngồi vào vị trí. Trước đại điện bày ba
bộ bàn ghế, ba quan chủ khảo là người của bộ Lễ ngồi xuống. Hà Hoán
nhìn vào phía trong điện, thấp thoáng thấy có người ngồi trên ngai vàng,
hôm nay thiên tử đích thân chủ trì điện thí thì phải? Các năm trước, sau khi
điện thí xong, chấm bài, xướng danh người đỗ, treo bảng, thì thiên tử mới
giá lâm để hỏi thêm. Có lẽ năm nay thay đổi cách thi cử nên thiên tử cũng
cao hứng? Hà Hoán đang nghĩ ngợi thì nghe thấy một hồi trống vang rền,
một viên quan văn đứng ở bậc thềm tuyên bố, giọng rất vang: “Kỳ điện thí
năm thứ ba Tuyên Hòa, Đại Tống bắt đầu!” Tim Hà Hoán đập dồn dập. Sau
đó ông ta đọc quy chế thi cử: “Cấm mạo danh, cấm nhờ viết hộ, cấm mang
theo sách, phải ngồi đúng vị trí, cấm tự tiện đổi chỗ; im lặng làm bài, cấm
nói năng bảo bài cho nhau… Đề thi năm nay do đích thân hoàng thượng ra
đề.” Cuối cùng ông ta đọc đề thi.
“Trẫm kính cẩn làm theo tiền vương, noi chí hướng của các vị, một lòng
sùng đức. Biết thần khí rất to lớn, không thể làm ra, không thể điều khiển,
bởi thế trẫm tin Đạo giáng lâm, ngày đêm chuyên cần tu tập mong sao đời
trước không nỗ lực phí hoài, cầu cho thế gian không còn những kẻ càn rỡ.
Nhưng Đạo đang dần sa sút, có những thứ tổn hại nhưng hữu ích, hoặc vì
ích lợi mà hư tổn, cứ thế mãi diễn ra; còn về vô vi, thì đó là con đường để
hoàn thiện, lợi hay hại là ở nó. Các ngươi nghĩ sao để có thể không bị hư
tổn và cũng không vô ích? Trẫm chưa đi sâu tìm hiểu nhưng vẫn có chí kế
thừa các tiên vương, rất mong nối nghiệp lớn, không dám lơ là coi thường,
rất mong chính sự quy củ, không bỏ sót việc gì dù lớn nhỏ, những mong bổ
trợ thành tựu của tiền nhân. Được thế, trẫm sẽ thi hành rộng rãi, loại bỏ
những thói gian tà vụ lợi làm hại cho nước nhà. Sự giáo hóa bấy lâu chưa
đạt, khắp thiên hạ khí thế suy giảm; thuật lý tài nhiều nhưng quốc khố thiếu
