thường ghi ở trong một quyển cẩm nang đối thoại. Đầu óc của họ chứa đầy
ý tưởng, nhưng họ chỉ có thể nói với bạn những chuyện đại khái như cái dù
của bà cô người làm vườn thì ở trong nhà.
Cái ấn tượng sau cùng của tôi là về một sự cố gắng phi thường nhằm
diễn tả một trạng thái tâm hồn nào đó, và kết quả là, theo tôi nghĩ, phải tìm
cho ra lời giải thích cho cái điều làm tôi rối rắm. Rõ ràng là những màu sắc
và hình thể đã có một ý nghĩa đối với Strickland nhưng lại chỉ đặc biệt cho
chính ông ta mà thôi. Ông ta đang có một nhu cầu không thể chịu nổi là
truyền đạt cái mà ông cảm nhận được, và ông đã sáng tạo những màu sắc
và hình thể ấy chỉ vì ý định đó mà thôi. Ông ta đã không ngần ngại giản
lược đi hay bóp mép nên ông ta có thể đến gần hơn cái điều bí ẩn mà ông ta
đã tìm kiếm đó. Những sự kiện không là gì cả đối với ông, bởi vì bên dưới
cái khối những biến cố không ăn nhập vào đầu kia ông chỉ tìm cái gì có ý
nghĩa cho ông mà thôi. Dường như ông đã biết được linh hồn của vũ trụ và
ông bị buộc phải diễn tả nó. Dầu những bức tranh này làm tôi rối rắm và
ngạc nhiên tôi không thể không bị kích động bởi cái cảm xúc rõ ràng trong
đó, và không hiểu sao tôi lại thấy trong tôi một sự cảm thông với
Strickland, một sự cảm thông mà tôi hằng mong muốn rốt cuộc đã có được.
Tôi cảm thấy niềm cảm thông tràn đầy.
Tôi nghĩ bây giờ thì tôi hiểu được tại sao ông đã để mặc cho tình cảm
buông trôi theo Blanche Stroeve, - tôi nói với ông.
- Tại sao?
- Tôi nghĩ rằng quyết tâm của ông đã thất bại. Sự yếu đuối của thân xác
đã được truyền đến tâm hồn ông. Tôi không biết sự khát khao vô hạn nào
đang ám ảnh ông, đến nỗi ông dấn thân tìm kiếm trong đơn độc gian nan
một cái đích nào đó, ở đó ông hy vọng sẽ tìm được sự giải thoát sau cùng
khỏi cái tâm hồn đang hành hạ ông. Trông ông cũng giống như người hành
