54
Trên đường đi, tôi suy nghĩ về một trường hợp buộc tôi phải chú ý xuyên
qua tất cả những gì tôi đã nghe được về Strickland. Ở đây, trên hòn đảo xa
xôi này, dường như người ta chẳng những không ghét bỏ gì ông như tại quê
hương ông, mà còn thương cảm ông là đằng khác. Cái tính khí bất thường
lạ đời của ông được chấp nhận với thái độ khoan dung tha thứ. Đối với
những người ở đây, người bản xứ cũng như người châu Âu, ông là một con
cá kỳ lạ, nhưng họ đã quen với những con cá kỳ lạ rồi, nên họ thừa nhận
ông là chuyện dĩ nhiên. Thế giới đầy những người kỳ quặc, làm những việc
kỳ quặc, và có lẽ họ đã biết rằng một người không phải là cái anh ta muốn
trở thành mà là cái anh ta phải trở thành. Ở Anh và Pháp ông là cái chốt
vuông trong chiếc lỗ tròn, nhưng ở đây thì lỗ không có hình thể nhất định
nào cả nên không có loại chốt nào là không thích hợp. Tôi không nghĩ rằng
ở đây ông dịu dàng hơn, ít ích kỷ hơn hoặc ít thô bạo hơn, mà là hoàn cảnh
thuận lợi hơn. Nếu ông đã sống được giữa môi trường như thế này thì ắt
hẳn ông phải được xem như bất cứ một người nào khác. Ở đây ông nhận
được điều mà ông không hề mong cũng không hề cần khi sống giữa những
người cùng quê hương xứ sở - đó là sự thông cảm.">
Tôi đã cố nói để thuyền trưởng Brunot biết rằng tôi hết sức ngạc nhiên,
và ông không trả lời ngay.
- Dẫu sao cũng không lạ gì khi tôi cảm thông được ông ấy, - sau cùng
ông ta nói, - bởi vì có lẽ không ai trong hai chúng ta biết được điều đó mặc
dù cả hai đều nhằm tới cùng một thứ.
- Điều gì mà hai người khác tính nết nhau như anh và Strickland lại có
thể cùng nhắm đến? - Tôi mỉm cười hỏi.
