- Cái đẹp.
- Một việc khó đấy, - tôi thì thầm.
- Anh có biết người ta có thể bị ám ảnh bởi tình yêu như thế nào đến nỗi
họ tai ngơ mắt điếc với mọi chuyện khác trên đời không? Họ trở thành
những ông chủ nhỏ của chính mình chẳng khác nào những anh nô lệ bị
xiềng vào ghế của chiếc thuyền ga le. Sự đam mê cầm giữ Strickland trong
tình trạng nô lệ không kém phần tàn bạo hơn tình yêu đâu.
- Anh nói sao kỳ lạ quá! - Tôi bảo, - Từ lâu tôi vẫn nghĩ ông ta bị quỷ
ám.
- Sự đam mê đã giam cầm ông chính là sự đam mê sáng tạo cái đẹp. Nó
không đem lại cho ông một sự bình an nào cả. Nó bức bách ông đi khắp
chốn. Ông mãi mãi là một khách hành hương, với nỗi lòng da diết nhớ quê
hương thần thánh nào đó, và con quỷ trong người ông thật là tàn nhẫn. Có
những người mà niềm khát khao sự thật to tát đến mức để đạt được nó phải
đập vỡ chính cái nền tảng của thế giới mà họ đang sống. Strickland nằm
trong số những người như thế, chỉ có cái đẹp cùng với ông là chiếm được vị
trí của sự thật. Tôi chỉ có thể cảm thấy một lòng thương cảm sâu sắc đối
với ông mà thôi.
- Điều đó cũng thật kỳ lạ. Một người mà ông ta đã làm cho đau khổ ê chề
cũng bảo tôi rằng anh ta cảm thấy thương hại cho ông. - Tôi ngừng một lúc.
- Tôi tự hỏi, phải chăng anh đã tìm ra được ở đó một lời giải thích cho cái
tính khí mà tôi không bao giờ có thể giải thích được? Làm thế nào mà anh
tìm ra được lời giải thích ấy?
Ông ta mỉm cười quay sang tôi.
