hội luôn cái sang trọng quý tộc của tinh hoa hội họa Đông Dương thuộc
Pháp nhưng lại thổi được chất tưng tửng phơi phới lạc quan thô mộc kháng
chiến vào tranh mình giai đoạn đó.
Rồi những năm xây dựng chủ nghĩa xã hội, tinh thần công nông binh lên
cao ngút thì ông cũng trở thành ngôi sao sáng chói của thế hệ mình với một
loạt tác phẩm vè nông dân trên phông nền thôn quê, trong diện mạo con
người mới. Tôi mê cây xoan gầy run run trong gió nhẹ đủ thổi xiêu ngọn
khói. Yêu cột cây số ngu ngơ bên lề đường như đứa trẻ con đang lụi cụi
ngồi chơi. Tôi cũng là người hễ đi tới đâu là thích đứng bên cột cây số để
chụp ảnh, nhưng sau biết được mình chỉ là kẻ đi sau Lưu Công Nhân thì
cảm thấy thú đó bỗng nhạt hoẹt. Chẳng phải vô tình Lưu Công Nhân mê
cột cây số. Cột cây số ở trong tranh đã đành. Nhà ở Đà Lạt, ở Vĩnh Yên
ông đều lựa chọn ở gần một cột cây số. Gần cột cây số thì dễ chỉ đường cho
bạn, và bạn dễ tìm đến nhà. Đến đâu đó thì đứng bên cột cây số nó, làm
chứng cho sự có mặt của ông. Cột cây số, chỉ số hiển thị những chặng
đường ông qua, đã làm gì. Lưu Công Nhân, người đã vẽ và đếm không biết
bao nhiêu cột cây số trong suốt mấy chục năm không ngừng nghỉ.
Hình ảnh anh lính khăn mặt buông vai, mồ hôi ướt đẫm ngồi nghỉ bên
lau trắng, đó cũng chính là ông là tôi một thuở, hình ảnh của biết mấy thế
hệ thanh niên Việt hiền đẹp suốt ba mươi năm chiến trận. Nhìn người lính
đang sống mà thấy nao buồn nghĩ đến lớp lớp người khuất mặt đã nằm yên
đâu đó trong đất, trong rừng thẳm, trong sình lầy.
Những năm bảy mươi thế kỷ trước, Lưu Công Nhân được Tỉnh ủy Yên
Bái xây cho cả cái nhà sáng tác ở hòn đảo giữa lòng hồ Thác Bà. Ông Lê
Đức Thọ mỗi lần đi đàm phán Paris về cũng ghé lên xem Lưu Công Nhân
vẽ tranh trừu tượng, siêu thực, và để nghe họa sĩ nói về mỹ thuật. Một lần
người cố vấn đặc biệt ấy đã thích thú kêu lên khi xem tranh:
- Ông Nhân ơi, tôi sang Pháp thì tôi cũng chỉ thấy họ vẽ như ông đang vẽ
thôi. Bên ta thế mà cũng có kém cạnh gì bọn họ đâu. Chỉ có điều...
