một giấy phép đặc biệt để mưu sinh - Giấy phép được bán lẻ thuốc phiện tại
nơi thuê trọ.
Nguyễn Khắc Xương phụ giúp mẹ nhận hàng, xé lẻ hàng ra bán. Tiếp
xúc với ma túy có sức cám dỗ quỷ sứ ấy nhưng người anh vẫn giữ được
mình và giữ cho các em không ai vướng vào cái bẫy ngọt ngào của nó.
Cách mạng thành công, trong dòng người giương cao lá cờ đỏ sao vàng
đổ về quảng trường Ba Đình năm ấy, có Nguyễn Khắc Xương cùng mẹ là
bà Nguyễn Thị Tùng. Các em ông: Nguyễn Khắc Phục hoạt động văn nghệ
với bút danh Chiến Bồng, Nguyễn Khắc Đại, Nguyễn Phượng Tường tham
gia Đoàn thiếu niên xung phong, nơi Nguyễn Khắc Xương phụ trách bộ
phận tuyên truyền văn hóa văn nghệ. Tại đây Nguyễn Khắc Xương đã gặp
và kết hôn với bà Ngô Thị Thủy.
Năm 1952 Nguyễn Khắc Xương vào ngành công an, hoạt động ở Hải
Phòng. Được hơn một năm Nguyễn Khắc Xương về ngành văn hóa vì một
lý do mà chúng tôi sẽ trở lại ở phần sau bài viết.
Chiến cuộc đẩy đưa Nguyễn Khắc Xương về Phú Thọ. Với ý thức và sự
tác động qua lại của những người bạn vong niên của cha, Nguyễn Khắc
Xương đã tính đến công trình tập hợp biên tập lại toàn bộ tác phẩm và di
cảo Tản Đà. Những năm 1956 – 1958, ông về Hà Nội thăm họ hàng, có dịp
tìm đến cụ Ngô Quý Tiếp. Người Thư ký tòa soạn An Nam tạp chí của Tản
Đà năm xưa lộn lạo thư phòng bụi bặm đưa cho Nguyễn Khắc Xương hai
tập vở viết tay trong đó Tản Đà ghi rõ đây là những bài do ông mới học
quốc ngữ mà viết nên. Nguyễn Khắc Xương run run lần đọc, thấy quá
nhiều lỗi chính tả trong mỗi trang dòng. Nhìn Nguyễn Khắc Xương, cụ
Ngô Quý Tiếp trầm giọng:
- Là trưởng nam, được thừa kế sự nổi tiếng của Tiên sinh thì anh phải có
trách nhiệm làm cho những thứ này - cụ Tiếp chỉ vào hai tập vở ố vàng - là
thứ cảo thơm sáng trong trở lại…
Sở dĩ Ngô Quý Tiếp nói vậy vì thời kỳ này có một số ý kiến cho thơ văn
Tản Đà là thứ phù phiếm hão huyền, ngông ngạo, kêu gọi sự hồi cố hưởng
