Đây là thời kỳ quan trọng nhất của đời ông cũng như những người cùng
thế hệ. Cuộc chiến một mất một còn may mắn đã chọn ông ở lại, hầu như
toàn bộ các sáng tác của ông từ thơ, văn xuôi, hội họa đều tập trung phản
ánh những trải nghiệm của ý thức công dân yêu nước.
Về lại đời sống dân sự sau gần trọn đời quân ngũ. Sự thay đổi chỉ là màu
áo. Lại cuộc chiến thời bình trong ô nhiễm lòng tin.
Nỗi đau của thời bình không ít là hệ quả từ nỗi đau chiến trận. Lần lại
trannhuong.com những ngày nhà thơ Phạm Tiến Duật - người bạn cùng
trường - cùng quê ngoại - cùng miền Đất Tổ - cùng lính Trường Sơn gánh
chịu di họa chiến tranh dần dần kiệt sức trên giường bệnh, thì thấy một
Trần Nhương cuống quýt hy vọng thất vọng và khổ đau trong mỗi hình ảnh,
mỗi dòng tin về bạn. Một Trần Nhương nuốt khan nước mắt muốn sẻ chia
gánh đỡ mà bất lực…
Không ít lần tôi nao lòng nghe ông nói về thăm quê. Ấy là thứ âm sắc
rầu rầu, cố vươn lên sự cứng cỏi. Người khác về quê thì hân hoan vui, còn
ông thì đượm dư vị ngậm ngùi. Rời quê lúc con trẻ, khi trở về tóc hoa râm.
Bạn bè chăn trâu cắt cỏ, người còn kẻ mất. Ông chú bà bác đau ốm triền
miên ủ đủ thứ bệnh ung thư. Về giỗ họ lại dự luôn cả đám tang.
Tôi đánh xe đưa ông về làng Sỏi.
Đến ngã ba xiên chéo nhà máy Super Lâm Thao, xe rẽ vào con đường
mới bê-tông hóa chạy sát con kênh giữa cánh đồng. Làng trước mặt, làng
hai bên lúp xúp mái nhà cao thấp. Trụ điện cao thế nhằng nhịt chia cắt
không gian. Mùi khói xả công nghiệp lợm giọng. Thấp thoáng sườn đồi xa,
những ngôi mộ quét vôi trắng xóa. Và cả những vòng hoa viếng trùm lên
màu đất mới.
Ông loay hoay nhấc lên đặt xuống chiếc laptop. Điện thoại di động mười
phút lại reo lên sốt ruột. Hình như ông đang bị mắc nợ ai. Có điều gì khó
nói ở người đàn ông vốn điềm tĩnh và tự tin. Lại trước ngã ba. Bồn chồn
ông hướng về nhánh đường sỏi rẽ trái nghiêng nghiêng giữa ruộng lúa và
