Tôi không tưởng tượng được một nhà thơ, một bác sĩ và một đứa trẻ lại
có thể ngủ trên chiếc giường cá nhân ọp ẹp, mặt chiếu thâm đen có bề
ngang 80 cm. Bàn viết kiêm nhiệm làm nắp thùng gạo. Thơ viết tặng em
trong ngôi nhà chật, và vô số những phóng sự điều tra quằn quại từng câu
từng chữ cũng lấy nắp thùng gạo làm bệ phóng, ngay dưới chân con.
Nếu thằng cu mà tè thì nước đái sẽ tong tong không những xuống bát đĩa
nồi niêu đựng thức ăn, giấy có chữ và chưa có chữ, bản thảo chắc cũng
không thoát số phận thấm ngấm amoniac. Ở trong đó người ta chỉ có thể
khom khom, đi nghiêm, nếu như không muốn đụng nhau.
Thế nhưng, ngôi nhà trải vừa hai chiếc chiếu ấy lúc nào cũng rộng cửa,
nếu ai đó chịu được mùi nước thải và ruồi muỗi. Trần Quang Đạo cũng là
người đã từng nằm lăn ra khoảng hẹp nền đất qua đêm. Vợ con Văn Chinh
cũng ngủ đỗ. Nguyễn Hưng Hải thì thường xuyên cởi trần, tay chống ngả
phía sau hoặc ngồi rung đùi uống rượu và rồi cảm khái thơ "Bốn mét vuông
nhà bạn".
Mùa hè, ánh nắng thấu qua giấy dầu, trong nhà không khí sánh đặc như
trên mặt đường nhựa. Có lần nhà thơ Việt Phương sang chơi, nhìn túp lều,
ông đứng ngẩn ra, lặng đi, gạt mồ hôi bỗng vã ra không dám bước vào. Cả
gia sản chỉ là chiếc quạt cóc réo ù ù thì hướng về thằng bé đầm đìa mồ hôi
đang ngủ.
Thời kỳ này, sau một loạt bài phóng sự gây shock, Trần Quang Quý đã
có nhiều lựa chọn: trụ lại báo Nông dân Việt Nam với chức Phó tổng Biên
tập hoặc tại vị biên tập ở tạp chí Dân Số hay về báo Văn Nghệ sau khi ít
nhiều khẳng định được phong cách làm báo. Nhà thơ Hữu Thỉnh dí dỏm
"trải chiếu hoa":
- Ở đây nghèo thật nhưng lấy được cô gái trẻ, lại đúng cái người mà
mình yêu thì còn gì bằng!
Nhưng Trần Quang Quý đã dự cảm được hướng đi cho mình, đang "âm
mưu" tờ Gia đình & Xã hội, hy vọng được làm theo ý tưởng của mình, có
