liều đặt một triệu đồng thì trong hai mươi năm trời hắn không ngủ, không
ăn uống, không chơi bời, hắn ấp ủ triệu bạc của hắn, hắn thả nó chạy khắp
Âu châu, hắn buồn phiền, đâm đầu vào tất cả những trò quái quỷ mà con
người đã phát minh ra; rồi một cuộc thanh toán thường để hắn không một
xu dính túi, không tên tuổi, không bạn bè. Kẻ phóng đãng, hắn thì vui thú
mà sống, mà phóng ngựa của hắn. Ví như, ngẫu nhiên hắn mất hết vốn kính
thì hắn còn có cơ được bổ nhiệm làm tổng giám thu, được lấy vợ sộp, được
làm tùy viên cho một thượng thư, cho một đại lò xo của xã hội, hắn vận
dụng có lợi cho hắn. Phương pháp đó có logic không, hay tớ chỉ là một
thằng điên? Phải chăng đó là đạo lý của tấn hài kịch vẫn diễn ra hàng ngày
trong xã hội? Tác phẩm của cậu đã hoàn thành, - hắn nói tiếp say khi nghĩ
một lúc - cậu có tài năng lớn đấy! Thế là cậu tới điểm xuất phát rồi. Bây giờ
thì cậu phải tự làm nên sự thành công của cậu, như thế chắc chắn hơn. Cậu
hãy đi liên kết với những đảng phái, chinh phục những kẻ tán dương. Tớ,
tớ, muốn tham gia một nửa vào việc xây dựng vinh quang cho cậu; tớ sẽ là
người thợ kim hoàn nạm kim cương vào chiếc miện của cậu. Để khởi đầu -
hắn nói - tối mai cậu hãy tới đây. Tớ sẽ giới thiệu cậu ở một nhà mà tất cả
Paris, cái Paris của chúng ta, Paris của những chàng kẻng, những tay bạc
triệu, những danh nhân, nghĩa là những người nhả ngọc phun châu như
Chrysostome[3]. Khi họ đã tiếp nhận một quyển sách thì quyển sách đó trở
thành thời thượng, nếu nó hay thực sự thì tức là họ đã cấp cho cái chứng
nhận thiên tai nào đó mà họ không biết. Nếu cậu thông minh, cậu cả ơi, cậu
sẽ tự mình biến thành của cải chứng nhận thiên tai nào đó mà họ không
biết. Nếu cậu thông minh, cậu cả ơi, cậu sẽ tự mình biến thành của cải tập
luận văn của cậu vì cậu hiểu rõ hơn cái lý luận về của cải. Tối mai cậu sẽ
gặp nữ bá tước Foedora mỹ lệ, người đàn bà thời thượng - mình chẳng nghe
nói đến bao giờ, - Cậu là một thằng Mọi[4] - Rastignac vừa nói vừa cười. -
Không biết Foedora! Một gái kén chồng, tay có ngót tám vạn quan thực
lợi,chẳng ưng một ai hay chẳng được ai ưng. Một loại vấn đề phụ nữ, một
phụ nữ Paris nửa Nga, một phụ nữ nửa Nga nửa Paris? Một người đàn bà
mà trong nhà được xuất bản hết thảy những tác phẩm lãng mạn không ra
mắt công chúng, người đàn bà đẹp nhất Paris, duyên dáng nhất? Cậu cũng