Tôi muốn chia sẻ kinh nghiệm thực tế của mình với bà. Tôi là mẹ
của một cậu bé lớp 5 vô cùng thông minh. Điểm trung bình của con tôi là
99 trong những bài kiểm tra tiêu chuẩn ở trường môn Toán, Ngôn Ngữ và
Khoa Học, nhưng con tôi có những vấn đề nghiêm trọng về “giá trị bản
thân”. Chồng tôi, cũng là một người rất thông minh, luôn cảm thấy rằng
cha mẹ anh ấy chưa bao giờ đề cao trí tuệ và để bù lại điều đó, anh ấy luôn
khen con thông minh. Sau nhiều năm, tôi nghi ngờ rằng việc này đang tạo
ra rắc rối, vì con tôi, mặc dù học rất giỏi ở trường, nhưng lại luôn từ chối
việc thử làm một thứ gì đó khó hơn (như nghiên cứu của bà đã chỉ ra) bởi
nếu làm điều đó, con tôi sẽ nghĩ rằng nó không thông minh. Nó đánh giá
quá cao năng lực của mình và tự nhận là mình có thể làm tốt hơn mọi người
khác (cả về học tập lẫn thể chất), nhưng lại chưa bao giờ thử làm những
việc đó,vì nếu thất bại, mọi thứ nó từng tin tưởng vào sẽ tan vỡ.
Và đây là lời chia sẻ của một trong những sinh viên của tôi ở
Columbia nhớ lại quá khứ của cậu:
Em vẫn còn nhớ khi còn bé, em vẫn hay được khen về trí thông
minh hơn là sự nỗ lực, và dần dần em bắt đầu có bệnh sợ thử thách. Căn
bệnh này phát tán không chỉ trong việc học tập hay thể thao mà cả trong
chuyện tình cảm. Đây là nhược điểm lớn nhất của em trong quá trình học
hỏi – xu hướng cho rằng thành tích em đạt được phản ánh chính bản thân
em, và nếu em nghĩ em sẽ không thành công điều gì đó ngay lần thử đầu
tiên, em sẽ tránh không làm nó hoặc giả bộ coi thường nó [không thèm
làm].
Tôi biết, rất khó để cưỡng lại kiểu lời khen như vậy. Chúng ta đều
muốn những người chúng ta yêu quý biết rằng chúng ta trân trọng những
thành công của họ. Ngay cả tôi cũng từng rơi vào cái bẫy ấy.
Một hôm tôi về nhà và chồng tôi, David, vừa mới giải xong một vấn
đề rất khó mà chúng tôi đã nghĩ nát óc suốt thời gian vừa qua. Trước khi tôi
