Analogia-sự tương đồng có nghĩa: cái gì có ở trên cũng tương tự
như cái có ở dưới: những ngôi sao nhìn từ mắt con người, các đường
chuyển của vũ trụ đi trong lòng bàn tay con người, sức khỏe của gia súc
và tình trạng mùa màng thể hiện trật tự đời sống của dân chúng, và từ
đền thờ chùa chiền có thể biết nhà vua cai trị xứng đáng hay không.
Như vậy, có thể hiểu trực tiếp analogia-sự tương đồng là gì. Nhìn
thấy, nhận ra, hiểu và biết sự tương đồng chỉ có ngần này: nhận thức
thế gian trong sự vĩnh cửu, trong mối quan hệ bất tử, trong sự ràng
buộc vĩnh viễn của nó. Bởi vậy có thể trao đổi cái này với cái kia, tất cả
các hình với hình của sự vật khác: con mắt là hình của ngôi sao, con
bướm là hình của linh hồn, các đường vân tay là hình chuyển động của
vũ trụ và khuôn mặt là hình của cá nhân, cộng đồng là hình của trật tự
bên trong của đời sống người. Ngôn ngữ hình tồn tại trong các hình,
sống bằng các hình, bởi vì con người cổ nhìn thấy các hình.
6.
Với câu hỏi cái nào là siêu hình học nằm trong thấu kính tương
đồng, hay trong ngôn ngữ hình cổ xưa, câu trả lời vô cùng đơn giản và
ngắn gọn: siêu hình học là hen kai pan, một và tất cả, hay: tất cả là
Một.
Đây là advaita. Siêu hình học của tất cả là Một không chỉ là bí mật
của Herakleitos, Parmenides, Pythagoras, không chỉ là bí mật của
người Ai Cập, của kinh Kabbala, Veda, Kinh Dịch; siêu hình học của
tất cả là Một - là siêu hình học của toàn bộ thời cổ có thể nghe thấy, tự
nó hiểu ra, là thứ tất cả bắt đầu từ đó, và là hướng mà tất cả mọi tư
tưởng đều quay trở về.
Ngôn ngữ hình xuất phát từ: tất cả là Một. Đấy là: cái có ở trên
cũng tương tự như cái có ở dưới. Con đường đi lên và đi xuống tương
