bị chìm đắm sâu đến nỗi không thể cứu vớt, sự tỉnh táo của nó chưa bao
giờ tối tăm đến nỗi nó không cảm thấy sự hiện diện của sinh linh
Thượng Đế trong chính bản thân nó.
Bởi vậy hình ảnh tạo dựng về Thượng Đế, như Thượng Đế cá
nhân, linh hồn bất tử, sinh linh vĩnh hằng, như átman ngự trị trong con
người, hoặc như purusa hoặc linh hồn hoặc cái Tôi tinh thần vẫn liên
tục được hình thành trong quá trình lịch sử. Trong thời cổ trái lại, người
ta đã từng nhận biết ngay lập tức Thượng Đế sống trong cái Tôi tinh
thần của con người, Thượng Đế chỉ có một khuôn mặt giữa nhiều
khuôn mặt, và khuôn mặt thứ hai là Thượng Đế sống trong cộng đồng.
Một trong nhiều, và nhiều trong một, như một vạn sinh linh cùng nhau,
trong duy nhất một khuôn mặt.
Sao lại có thể - Baader hỏi - Thượng Đế trong một cái Tôi cũng
sống đúng như Thượng Đế trong một cộng đồng? Đúng, sao lại có thể:
Thượng Đế như sự đông đảo của cộng đồng và cũng đúng như Thượng
Đế của một cái Tôi?
Có vẻ như Thượng Đế là một cá nhân duy nhất và đồng thời là sự
đông đảo vô tận, cái này cũng đúng như cái kia. Đây là sự đông đảo vô
tận, nơi Thượng Đế có thật và sống thật sự, và sự thể hiện khuôn mặt
Thượng Đế của sự đông đảo cũng đúng như của duy nhất một con
người. Và, sự đông đảo này mang tính chất cộng đồng thực chất: nhân
dân.
Bởi vậy trong cộng đồng - daéna, Thượng Đế hiện diện một vạn
lần, có điều này bởi vì nhân dân là sự thể hiện bản chất nâng cao của sự
sống, nhân dân là sự sống ngày càng nâng cao so với đời sống của một
cá nhân người, nhân dân là cộng đồng linh thiêng, bởi nhân dân là
khuôn mặt và sự hiện diện của Thượng Đế, nhưng so với khuôn mặt
được hiện diện trong cái Tôi cá nhân, khuôn mặt này có cường độ và sự
đích thực không gì so sánh nổi.
Đây cũng là ý nghĩa của mối quan hệ giữa vua và nhân dân. Cả hai
sự sống này đều linh thiêng, như sự thể hiện đúp của khuôn mặt
