Việc trải qua ngưỡng lớn của sự nhập định đòi hỏi một tri thức mà
con người lịch sử hoàn toàn không biết đến mảy may. Cần nhận thức lại
về con người, linh hồn, tinh thần, thế gian, hiện thực, thứ nhận thức con
người lịch sử đã đánh mất từ lâu, giờ đây người ta bắt đầu đi thu nhặt
các mảnh vụn của nó. Và chừng nào con người còn chưa biết ít nhất
đến nhân chủng học cổ trong những phác họa lớn, chừng đó cần phải
im lặng khi nói về chi tiết và kĩ thuật của nhập định.
5.
Sự sống mở và mối quan hệ với cái chết cho phép bàn đôi chút
đến các bậc thang phép thuật trên nền tảng của những cuốn tử thư còn
sót lại từ thời cổ. Những hình thức lịch sử của các cuốn tử thư này là
những cuộc du hành sang thế giới bên kia: những ấn tượng của Dante,
Ardai Viraf, Odüsszeu. Ngoài cuốn Popol Vuh của Mexico, Tử thư Tây
Tạng (Bardo Tödol) kỉ vật cổ quan trọng nhất là cuốn Tử thư Ai Cập
(Pert em heru - có nghĩa là Bước ra ánh sáng).
Katabazis, hay thuật ngữ “cởi bỏ” dễ dẫn đến sự hiểu lầm. Thực ra
không có sự cởi bỏ nào ở đây. Nhưng cũng có thể dùng từ “đi lên”
(anabasis). Không chỉ vì, như Herakleitos nói: “Con đường đi lên và đi
xuống như nhau”, mà bởi vì sau cái chết linh hồn bắt đầu từ đầu và
hoàn toàn mới trong vòng của sự sống, nơi mà hướng đi lên hay xuống
đều là tương đối.
Ngưỡng đầu tiên của linh hồn chuyển dời: re-stau, ranh giới giữa
sáng và tối mà con người thông qua đó bước ra ban ngày. Sự thức tỉnh
của linh hồn quyết định bản chất khủng hoảng của bước đi ra này. Linh
hồn cần đồng nhất mình với Oziris, với mặt trời, kẻ sinh ra ở đằng đông
hằng ngày và chết đi ở đằng tây hằng ngày, nhưng không bao giờ đánh
mất sự tỉnh táo.
