Đi một lúc nữa, Matahachi trông thấy hình như có ngôi nhà lẩn trong đám
lau sậy. Hắn rảo bước, mừng thầm được chỗ trú chân nhưng đến gần mới
biết ngôi nhà bị bỏ hoang. Hàng rào đổ nghiêng, mái thủng nhiều chỗ để lộ
cả rui mè loang lổ rêu xanh.
Nhà trước kia lợp ngói, bây giờ lợp cỏ, chắc của gia đình nào vào hạng khá
giả, tuy đổ nát nhưng cách kiến trúc vẫn còn mang một vẻ thanh lịch tàn tạ.
Vài con chim nhỏ thấy động bay ra, chao đi chao lại trên mái.
Cảnh vật đìu hiu khiến Matahachi liên tưởng đến bốn câu thơ thường được
nghe khi còn ở quán Yomogi, do các nàng chiêu đãi ngâm lúc kể chuyện
cho khách:
Hà xứ thu phong chí
Tiêu tiêu tống nhạn quần ?
Triều lai nhập đình thủ
Cô khách tối tiên văn.
Dịch:
Gió thu phương nào tới.
Hiu hiu đuổi nhạn về ?
Sớm qua cây trước ngõ.
Khách lạ trước tiên nghe.
Matahachi ôn lại những câu thơ. Cả một trời kỷ niệm xốn xang trong ký ức.
Hắn chính là kẻ cô khách, đến đây mong tìm chút lửa ấm.
Căn nhà tối đen, vắng lặng. Đúng lúc hắn bước lên hiên định vào trong nhà
thì có ánh đèn ai mới thắp leo lét qua tấm phên tre. Matahachi nhảy vội
sang bên, nín thở, ghé mắt nhìn vào. Trên chiếc bồ đoàn rách nát, một người
đàn ông gầy khoác tấm vải gai, ngồi trầm mặc. Ngọn đèn dầu độc nhất chỉ
đủ chiếu ánh sáng vàng vọt lên khuôn mặt khắc khổ, không rõ tuổi của
người ấy. Người đàn ông lấy sáo ra thổi, điệu nhạc thê lương, nghẹn ngào
có lẽ chỉ để riêng ông ta nghe khiến Matahachi rùng mình. Không biết
người đàn ông ấy thuộc hạng người nào, nhưng trông cách ăn mặc thì có vẻ
nửa đạo sĩ, nửa khất cái. Thổi xong một điệu, ông ta lại ngồi một mình lẩm
bẩm. Matahachi lắng tai:
- Cứ bảo tứ thập nhi bất hoặc, sao ta vẫn còn mê muội ? Tình ái, danh vọng,
