vật của thời đại mới: trí thức-doanh nhân, với tất cả niềm vinh quang và
những bi kịch cay đắng nhưng vẫn vượt qua một cách đầy sức mạnh, để
kiến tạo nên một hệ giá trị mới, như ý tác giả muốn. Sự thành tâm của tác
giả là không thể nghi ngờ. Vì thế có thể nói, cuốn sách là minh chứng sinh
động cho tình trạng lực bất tòng tâm của người viết. Cũng có thể, chính tầm
cỡ của nhân vật, đặt trong nhằng nhịt các quan hệ, đã khiến tác giả bối rối
và mất kiểm soát, vẫn thường xảy ra như vậy trong sáng tác nghệ thuật, như
chính lời cô giáo tuyệt vời của tôi nói cách đây hàng chục năm nhưng hồi
ấy tôi không nhập tâm. Rằng, khi nhân vật quá cỡ, thì tác giả có thể bị cớm
bởi chính cái bóng của nó. Trong lời đầu sách, tác giả cũng thể hiện sự
khiêm tốn khi nói trước về khả năng này. Nhưng tôi cho rằng, do dựa vào
những thông tin bị bóp méo, những thông tin bề nổi được chủ động tạo ra
để tung hỏa mù, những thông tin đã qua bộ lọc đầy định kiến của người
khác... khiến tác giả đã bị lạc hướng mà không biết khi căn cứ vào đó để
tạo tính cách nhân vật chính - nhân vật Mr. N. Ông ta là bản copy của bố tôi
trong phần tiểu sử, cách ăn nói, hành xử, suy nghĩ (thế mới tệ!), nhưng sự
thăng tiến để trở thành giàu có... thì lại gần với kiểu dạng người mà Xuân
Tóc Đỏ là vị tổ sư. Vì nó là tiểu thuyết tư liệu, nên việc thẩm định hàng loạt
sự kiện - vốn có thật - và bản chất của những sự kiện ấy, kể cả bối cảnh mà
nó ra đời, không gian nó tồn tại đương nhiên là quan trọng do tính thể loại
đòi hỏi, thì lại rất hời hợt, nhiều sự kiện được nhìn bằng sự thiên lệch, thậm
chí xuyên tạc, dù có thể không cố ý.
Tôi sẽ không đưa ra bình luận, cũng không có ý định gặp tác giả để
tranh luận về những chuyện đó, với hy vọng ông ta sẽ bổ sung khi tái bản.
Làm thế tôi tự nhận mình là kẻ yếu đuối và vô lý. Vả lại, trừ những điều đã
nói, cuốn sách thực sự rất đáng để đọc. Nhiều kiến giải gắn với một vài sự
kiện lịch sử nằm ngoài hiểu biết của tôi nhưng đáng tin về mặt logic và suy
đoán, không thể nói là không thú vị. Cũng nhờ cuốn sách tôi mới biết thêm
về tiểu sử, hành tung, sở thích, thói quen và nguyên nhân cái chết của một
vài nhân vật mà, với tư cách người trong cuộc, tôi không thể có được sự
khách quan. Hay như nhờ Mối Chúa nên tôi có cơ hội nhìn từ xa những
