MORI ÔGAI, NHÀ VĂN VÀ NHÀ TƯ TƯỞNG KHAI SÁNG - Trang 27

lỡ lầm dại dột đâm ra mang tội vào thân. Ví dụ thông thường nhất có lẽ là
trường hợp một cặp mưu toan chết chung vì tình, anh con trai giết xong cô
con gái rồi lại cứ sống sót một mình.
Như thế, Takasebune bắt đầu chống sào đi về hướng Đông trong hồi
chuông thu không. Con thuyền đưa tù cắt ngang dòng Kamogawa xuôi về
hạ lưu, để lại phố phường Kyôto chìm dần trong bóng tối đang dâng lên hai
bên bờ. Trong thuyền, người tù và kẻ thân thích theo tiễn chân, trắng đêm
tâm tình về cảnh ngộ của mình. Lúc nào họ cũng chỉ nói đi nói lại về những
điều mà bây giờ dù có hối thì cũng không kéo lại. Người giải tù ngồi bên
cạnh lắng nghe, hiểu được cặn kẽ cảnh ngộ bi đát của gia đình, họ hàng nơi
kẻ phạm tội xuất thân. Tóm lại, những sự thực nghe ở đây là những gì mà
ông quan án khi nghe tội nhân trần tình trước pháp đình hay người nha lại
ngồi trên ghế trong công thự đọc bản khẩu cung, dù có tưởng tượng chăng
nữa cũng không sao hình dung nổi. Tính tình người đi giải tù không hẳn ai
giống ai nên vào những lúc này, có kẻ cho là tù lắm lời, bịt tai quay mặt
lạnh lùng nhưng cũng có kẻ lắng nghe nỗi ai oán ấy với niềm thương cảm,
đã không tỏ vẻ mình là người ở cửa công mà còn im lặng tiếp nhận tâm sự
đau đớn của tù nhân vào tận đáy lòng. Có trường hợp khi cảnh ngộ trong
câu chuyện giữa tội nhân và người bà con theo tháp tùng vô cùng bi đát, lại
gặp anh giải tù quá ư tình cảm thì không tránh khỏi cái cảnh người giải tù
cũng bất giác mủi lòng sa nước mắt.
Do đó, cái công việc giải tù bằng con thuyền Takasebune bị bọn sai nha ở
công thự Kyôto ghét bỏ, xem như công việc chẳng đem lại cho họ hứng thú
gì.
*
Không biết câu chuyện sau đây xảy ra lúc nào. Có lẽ vào năm Kansei thời
Edo nhằm lúc ngài Shirakawa Rakuô đang nắm chính quyền. Một buổi
chiều xuân, khi hoa anh đào chùa Chion.in bay lả tả trong hồi chuông thu
không, có một người tù khác thường, đến nay chưa thấy ai như thế, được
giải xuống thuyền Takasebune.
Anh ta tên Kisuke, mới ba mươi tuổi đầu, quê quán không rõ. Vì chẳng có
thân thích họ hàng để gọi đến đề lao đi theo, anh xuống thuyền mỗi một