tàn sát hàng chục ngàn đồng bào của anh trong cuộc khởi nghĩa 1930-
1931 vừa qua. Joseph thấy dân chúng Annam quả vô cùng xấu số. Định
mệnh đã gắn liền họ với bạo động và thảm cảnh. Ý nghĩ này dày vò
Joseph không nguôi. Để cho tinh thần được thoải mái, anh quyết định
dùng buổi chiều cuối tuần lễ thứ hai ở Hà Nội để đến một nơi yên tĩnh
tại chùa Quạ, một nơi thờ phượng Đức Khổng Tử, được xây cất từ hồi
thế kỷ thứ mười lăm, tượng trưng cho sự học vấn về văn chương, còn
gọi là Văn Miếu nữa.
Văn Miếu được xây bền cạnh Văn Hồ tại phố Giám. Lúc Joseph tới
đây, toàn thể khu Văn Miếu bốn bề yên lặng. Trên các tàn cây rậm rạp
chung quanh đây, hàng đàn chim lông đen tuyền, cư ngụ tại nơi này
không biết từ bao nhiêu thế kỷ qua, hiện đang bay từng đoàn giữa buổi
chiều vàng.
Joseph bỗng dưng nghe chừng sự yên tĩnh tại nơi này bị khuấy động
khi anh bước chân vào bên trong Văn Miếu và lúc anh thong thả bước
qua các sân bên trong nội vi lăng Miếu thì anh nhận ra có người đang
theo dõi mình vào tận nơi này. Đến khi Joseph dừng chân tại sân thứ
ba, gần bên giếng Thiên Quang, nơi có nhiều bia đá dựng từ đời nhà Lê
để quan sát những bia đá khắc tên họ, quê quán những người thi đỗ
Nhứt Giáp, Nhị Giáp, và Tam Giáp của các khoa thi Hội từ năm 1442
đến 1780. Lúc bấy giờ Joseph nghe rõ tiếng chân người đang theo
mình, anh vụt thình lình quay người lại thì nhận ra vóc dáng của một
người đàn ông Pháp đã từng theo anh ngay từ những ngày đầu anh vừa
đến đây. Hai ánh mắt chạm nhau, người đàn ông Pháp có cái nhìn đầy
vẻ ngạo mạn. Y nhìn thẳng vào mặt Joseph một lúc lâu trước khi bước
vội ra bên sau những cây cột nối liền giữa các sân trong Miếu. Bên
ngoài, các đàn quạ đen lượn mình giữa hoàng hôn đang xuống, chúng
cất tiếng kêu inh ỏi, Joseph chợt thấy mất hết bình tĩnh vì vẻ u tịch của
nơi này, và vì gã đàn ông trẻ tuổi người Pháp lúc này ngang nhiên dò
xét anh một cách công khai không cần giấu giếm nữa. Bản điều tra của
sở Mật Thám mà Joseph đã đọc được tại Văn Khố lúc ban chiều, bây
giờ tạo cho anh cái cảm tưởng sâu đậm về sự cảnh giác thái quá của cơ
