Nguyễn Tường Tam, có bằng khoa học cử nhân, trước đứng chủ trương
báo Phong Hóa rồi Ngày Nay ở Hà Nội và lập ra đảng Ðại Việt Dân Chính.
Ðến khi quân Nhật vào đóng ở Ðông Dương, vì sự hành động của bọn ông,
người Pháp toan bắt, ông nhờ quân đội Nhật đưa sang ở Quảng Châu rồi
sang Quảng Tây, nhập vào Việt Nam Cách Mệnh Ðồng Minh Hội.
Những người ấy tuy nói là đảng nọ phái kia, nhưng kỳ thực không có sự
tổ chức gì ra trò. Bọn ông Hồ Chí Minh biết như thế nên mới lợi dụng danh
hiệu Việt Nam Cách Mệnh Ðồng Minh Hội để che đậy công việc làm.
Ðảng Việt Minh cộng sản có tổ chức rất chu mật và theo đúng phương
pháp khoa học. Trong khi ông Hồ Chí Minh ở bên Tàu để chờ đợi thời cơ,
ở trong nước đâu đâu cũng có cán bộ, ngấm ngầm hành động và tuyên
truyền rất khôn khéo. Họ lợi dụng lòng ái quốc của dân chúng mà tuyên
truyền Việt Minh không phải là đảng cộng sản, chỉ là một mặt trận gồm tất
cả các đảng phái lấy lại độc lập cho nước nhà, vậy nên từ bắc chí nam đâu
cũng có người theo.
Cách hành động của họ thì bất cứ công sở hay tư sở, hễ đâu có một tổ
chức làm việc là có người của họ chen lấn vào, hoặc để tuyên truyền, hoặc
để hoạt động theo chủ nghĩa họ. Ðảng viên cộng sản lại biết giữ kỷ luật rất
nghiêm và rất chịu khó làm việc. Xem như Hội Truyền Bá Quốc Ngữ khi
mới thành lập ở Hà Nội là có ngay những người cộng sản vào hội rồi, và
những người nhận việc đi dạy học rất chăm, không quản công lao gì cả.
Một tổ chức có kỷ luật và chịu khó làm việc như thế, làm gì mà không
mạnh.
Sự tổ chức của đảng cộng sản đã mạnh và nhất là từ khi quân Nhật Bản
vào đóng ở Ðông Dương, rồi xem hình như người Pháp lại ngấm ngầm
dung túng họ, có ý để họ quấy nhiễu quân Nhật may ra có xảy biến đổi gì
chăng. Cho nên người ta thấy lúc ấy chính phủ bảo hộ vẫn bắt bớ những
người làm thuyền thợ theo cộng sản, song người cộng sản nào có chút thế
