Sự khép kín của hướng thứ tư là sự khép kín hướng về các thực thể sống,
trước tiên là con người. Đây là sự đánh mất tính trực tiếp. Ý nghĩa của tư
tưởng thường sâu sắc và quyết định, nên đòi hỏi cần thận trọng khi giải
thích.
Một trong số những ghi chép muộn mằn của Nietzsche nói về sự ra đời
của linh hồn. Trong giây phút, bản ghi chép viết, con người năng động tự do
trong xã hội đầu tiên, dưới sự kiểm soát của cộng đồng và áp lực của những
người khác nhận ra bản thân mình, lúc đó bản năng không bị cấm quay trở
lại thế giới. Giây phút này, Nietzsche viết, được gọi là sự ra đời của linh
hồn.
Tư tưởng đáng chú ý này có thể dẫn chứng từ bất cứ cuốn sách cổ nào nếu
thay từ TÔI bằng từ LINH HỒN.
Bởi cái TÔI cá nhân, mang tính vật chất, thiên nhiên, đã xác định và bị
khóa kín khác với cá thể vũ trụ mà Nietzsche nhắc đến.
Cá thể vũ trụ tỉnh táo là trọng tâm bất tử của con người. Đặc tính của
trọng tâm này mở nên không có con người bị khóa như con người trong
trong thiên nhiên vật chất. Cá thể vũ trụ tỉnh táo trôi nổi, bay tự do, những
sợi dây số phận của nó nằm trong tay thánh thần. Đây là điều mà mọi truyền
thống đều biết, gìn giữ, thấy và nhận biết trong linh hồn bất tử, trong cái
TÔI vĩnh cửu, trong bản chất thần thánh của con người.
Cái TÔI cá nhân không bất tử, không vĩnh cửu và cũng không thần thánh.
Chính vì vậy cũng không hề tự do. Không trôi nổi và bay lượn trong thế giới
mở.
Trung tâm của cái TÔI thần thánh là: Thượng Đế. Sức hấp dẫn của những
sức mạnh trong nó đạt đến bên Thượng Đế. Còn cái TÔI cá nhân với sức
nặng vật chất luôn luôn sụt giảm quay trở về ngay trong chính bản thân nó.
Và điều quan trọng nhất: cái TÔI thần thánh, như từ Kinh Veda đến
Platon đều nhắc đến, là sinh linh vĩnh cửu. Còn cái TÔI cá nhân xuất hiện từ
thiên nhiên vật chất, với những điều kiện và môi trường như Nietzsche đã
mô tả, Cái TÔI cá nhân không là gì khác ngoài sự ức chế thường xuyên của
những bản năng không thể thoát ra.
