những ai nào? Ông Quyết Định, ông Ké Lanh, ông Văn Hiến... vốn là
những anh nông dân nghèo. Ông Gia là lính khố đỏ, ông Bình là dân thợ
thuyền. Ông Duyễn là anh hương sư. Tớ là thằng phó cạo. Còn lão Đồng là
thằng cha lãng tử. Ông Bình tủm tỉm: Nếu cần thì phải kể tên cả tay Trần
Quàn cầu bơ cầu bất nữa chứ!
25-12. Yên sang O Tròn lĩnh lương cho ông Quyết Định. Đệ nhất phu
nhân dáng điệu vẫn rất khuê các và nhí nhảnh. Gãi đầu, Yên kêu: Chấy quá
cơ! ông Căn bảo: “Lấy hạt na giã nhỏ ngâm nước rồi dùng lược nhúng nước
đó chải lên đầu. Cần thì lấy cái khăn đỏ chị vẫn dùng quàng lên, ủ một lúc,
bao nhiêu trứng chấy cũng ung hết! Kinh nghiệm gia truyền giá trị như kinh
nghiệm ăn tiết canh của dân thợ cạo chúng tôi đấy”. Ông Duyễn đi dự họp
với thường vụ huyện Pa Kha cùng ông Đình về, mang theo mấy hạt giống
chè Tuyết Shan móc câu. Ông tặng ông Căn. Ông Căn bảo, tìm cây ngâu
trắng nữa là vườn tớ đủ chè ngon uống khi về hưu. Chà, ăn sáng xong, uống
một tuần trà ngâu, ngâm nga câu: Hòa thuận nhất môn thiêm bách phúc.
Bình an nhị tự trị thiên kim. Hòa thuận một nhà thêm trăm phúc. Bình an
hai chữ giá ngàn vàng. Trần gian, tiên cảnh cũng thế thôi...
28-12. Ông Bình xin nghỉ phép mười hai ngày về quê. Trở về. Gầy rộc.
Hai mắt ngầu ngầu. Khổ! Vợ ông lao động ở hợp tác xã, nay ốm yếu, nghỉ
mất sức và ba đứa con, cùng hai bố mẹ già, sáu miệng ăn chỉ trông vào ông,
lương cán sự 4, sáu mươi tám đồng, kể cả ụ cấp nước độc khu vực miền núi
Hoàng Liên. Ông Bình xuất thân thợ sửa chữa cơ khí hãng AVIA. Ông kể,
hồi còn đi làm thợ, ở mỗi phân xưởng chủ hãng đặt một cái rọ, trong cắm
đầy roi mây, cai thấy thợ trái ý cứ việc quật gãy roi thì thôi, tội vạ đâu chủ
chịu tất. Trên cổ ông có một vết sẹo roi dài hơn ngón tay. Tháng mười hai
năm 1946, kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ông gia nhập Trung đoàn Thủ
đô. Đã đánh trận Bông Lau, Đại Bục, Đại Phác, Phố Lu... ông bị sức ép của
bom Mỹ khi dẫn Tiểu đoàn Hoàng Liên Sơn I đi B chi viện cho tiền tuyến
lớn miền Nam năm 1968. Ông chuyển ngành với cấp bậc đại uý. Không
một lời than van. Đời sống thu về nội tâm. Lặng lẽ làm việc, nghĩ ngợi
