Một mình một ngựa, một mình một con đường, một ý tưởng, hình tượng
đầy cảm hứng oai hùng kiêu hãnh này cũng đồng thời đã hàm chứa bên
trong nó mặc cảm cô đơn rồi. Ông Quyết Định là thế. Toàn cũng vậy và
những cá thể có ý thức về giá trị riêng của mình cũng không khác. Cuộc
sống là vậy; tất cả đều phải sống trong lòng nó, cái chế phẩm của tạo hóa
ngay từ khi ra đời đã có sự hòa trộn hữu cơ giữa vẻ đẹp anh hùng cao cả
lãng mạn phi thường và thói đời nhỏ nhặt, tầm thường; thậm chí xấu xa,
nham nhở. Cuộc sống là vậy. Là vậy, nhưng toàn bộ niềm tin yêu trong sáng
Toàn vẫn dành trọn vẹn cho ông Quyết Định, người cán bộ chính trị ưu tú
của phong trào, mang sứ mệnh mở đường cho lịch sử đi tới. Ông Quyết
Định đã tạo nên một tượng đài tiêu biểu cho thế hệ ông, thế hệ thanh niên
đầu tiên gặp gỡ và đi cùng cách mạng. Những cái khởi đầu đều là lớn lao,
đều là vĩ đại. Ở đây tuyệt đối không có thói cơ hội, sự giả trá. Ở đây, cái đẹp
là sự thủy chung, mang tính thuần nhất sáng trong. Là sự trung thành tuyệt
đối. Là tinh thần tự nguyện triệt tiêu cả những ý tưởng và nguyọng của cá
nhân mình để gìn giữ sự trung thành với tổ chức. Ông lớn lao, nhưng đồng
thời cũng bất cập là thế. Gần gụi với ông Quyết Định, Toàn cũng thông
cảm, chia sẻ với ông Đồng, ông Căn, ông Bình, ông Duyễn... Loại trừ thứ
sản phẩm rác rưởi lẫn vào như Trần Quàn, họ là lớp cán bộ chuyên nghiệp
đầu tiên của cuộc cách mạng công nông này. Họ đa tạp, phong phú, nhiều
khía cạnh, gần gụi với đời sống dung dị thường ngày. Họ đáng yêu, đáng
trân trọng chứ không đáng trách. Cũng như vậy thôi, với lớp cán bộ lãnh
đạo của tỉnh đảng bộ, những ông Gia, ông Ké Lanh, ông Đình... thế hệ đầu
tiên đi đến với cách mạng. Những người nông dân nghèo khổ. Một anh lính
khố đỏ. Một người thợ cơ khí. Một ông hương sư. Một người thợ cắt tóc.
Một chàng lãng tử... Những con người trực tiếp là nạn nhân của chế độ thực
dân phong kiến tàn ác, có khổ, có thù, đã giác ngộ, mang trong mình khí thế
quật cường của cả dân tộc, đã được tập hợp lại dưới lá cờ cách mạng, trong
quá trình góp phần làm nên lịch sử, đã tạo nên tính cách riêng biệt của
mình, tạo nên cả chuỗi hình tượng đẹp đẽ, vẽ nên chân dung diện mạo đặc
trưng một thời, không lặp lại nữa của mình. Hạn chế của họ là hạn chế từ
mặt hệ thống lý thuyết, từ thời đại từ mẫu hình cuộc sống. Nào ai đã có thể
