sáng kiến của chính mình trong lúc chiến đấu. Tất cả những cái đó rất thích
thú. Nhưng trong lúc ở ngoài trận tuyến, cuộc tấn công đang diễn ra dữ dội,
thì ngồi trong phòng học lớn rộng, đèn sáng choang, trước cái bảng đen, để
nghe diễn văn, Alếchxây rất khổ tâm, nhớ tới chiến trận, nhớ tới đời chiến
đấu hàng ngày. Anh đã thắng những giày vò, đau đớn về thể xác. Anh đã
đạt tới mục đích mà anh đã tự đặt ra cho mình, mục đích hầu như không thể
đạt tới được. Nhưng anh không đủ nghị lực để thắng nổi cái nhớ nhung mơ
hồ do bắt buộc phải nằm chờ mà nảy ra, và hàng mấy tuần nay, có khi anh
đã thẫn thờ đi đi lại lại trong trường, không nói chuyện với ai, đãng trí và
cáu kỉnh.
May mắn cho Alếchxây là thiếu tá Stơrúccốp cùng về cùng trung tâm
này để chờ ra trận. Họ gặp nhau như những bạn tri kỷ lâu năm. Stơrúccốp
đến trường sau Alếchxây chừng hai tuần, và mặc dù kỷ luật ở đây khe khắt
lạ đời trong thời chiến, anh cũng đã hòa hợp được với ngay được thói quen
trong trường và đã làm quen với tất cả mọi người rồi. Anh hiểu ngay được
tâm trạng của Mêrétxép lúc này và một buổi chiều, khi hai người tắm rửa
xong về phòng, anh lấy cùi tay thích vào cạnh sườn bạn mà nói:
- Đừng nôn nóng, bố ơi! Còn ngày giờ đánh giặc mà, vì từ đây đi Béc-lin
cũng còn là đường đất mà! Còn ngày giờ đánh giặc, và vốn đã bỏ ra, lời sẽ
tương xứng cho mà coi!
Đã hai, ba tháng nay, hai bạn không gặp nhau, bây giờ gặp thiếu tá, thấy
rõ là anh đã “thoái vị” như thường nói trong quân đội. Anh ốm đi, già đi.
Giữa mùa đông, các phi công trong nhóm nghiên cứu, có Mêrétxép và
Stơrúccốp tham dự, bắt đầu tập thực hành. Chiếc LA-5 nhỏ nhắn, đuôi cụt,
thành ra trông giống như con cá bay, nay đã thành quen thuộc đối với
Alếchxây. Đôi lúc giữa giờ rảnh của hai buổi học, anh ra sân bay để ngắm
nhìn những chiếc máy bay đó cất cánh sau khi chỉ chạy một quãng tối thiểu
trên đường bay. Máy bay bay thẳng lên trời, phơi mình xanh biếc lóng lánh
trước mặt trời. Anh bước lại gần một phi cơ, ngắm nghía nó, lấy tay xoa lên
cánh, vỗ vào sườn nó, làm như nó không phải là một thứ máy móc, mà là
một con ngựa giống tốt, đẹp, được chăm sóc chu đáo. Rồi tới lúc nhóm của
