ngoài đã hoàn toàn trệch khỏi quy luật Mác đã tìm ra, sách vở đã bị quẳng
đi, nghe đâu có thế mới thật sự tuân theo lời Mác << vũ khí phê phán
không bằng sự phê phán bằng vũ khí >>. Bởi vậy, nó đã khiến đội trưởng
Vương hoảng hồn, mắt trợn trừng, miệng ớ ra, còn tôi cứ tưởng mình sáng
suốt tài giỏi hơn đội trưởng Vương, cũng thấy bàng hoàng sửng sốt. Vẻ
trầm mặc của đội trưởng Vương đã gây ra cho tôi cảm giác mông lung
trống rỗng mặc dầu tôi đã gửi gắm vào đây bao nhiêu hy vọng hão huyền
viển vông mà hoàn toàn cần thiết, nhưng thực sự thì tôi suy nghĩ về xã hội
một cách vu vơ vô căn cứ mà thôi. Spi-nô-za đã nói << Dốt nát đâu có phải
là luận cứ >>.
Mặc mẹ nó suy nghĩ làm gì! Cứ làm một tù nhân lao cải đơn giản thế thôi.
Đội trường Vương đối xử với tôi khác với các tù nhân lao cải khác, nói ra
thật xấu hồ, ngay từ xương tủy tôi đã là một tù nhân lao cải thực thụ rồi còn
gì, vì trong những nghề tôi đã làm ở đời này, thì tính ra nghề tù nhân lao cải
tôi làm lâu nhất.
Nằm dưới chân bờ mương đã chán, đám tù nhân bắt đầu duỗi chân vươn
tay cho thoải mái.
- Mẹ kiếp! Đêm tối thế này có hồn ma đàn bà hiện lên thì hay nhỉ.
- Ma đàn bà hiện lên nhưng đừng tóc tai rũ rượi, mà giá được môi son má
phấn thì hay.
- Eo ôi! Ma thắt cổ có cái lưỡi thè lè dài thườn thượt đỏ lòm lòm, liếm vào
mặt một cái, đủ hết hồn bỏ mẹ rồi.
- Một hồn ma con gái thì không đủ chia, tốt nhất là một lũ, mười ba cô,
chúng mình chia mỗi thằng ôm một cô.
- Tổ trưởng của chúng mình không cần đâu, cậu ta là trí thức mà!
- Trí thức thì sao nào? Trí thức thì không có con b…. à?
Tôi vẫn nhắm mắt, nhưng bất giác không nhịn được, cũng phì cười thành
tiếng với họ. Tôi cảm giác được lúc đó ánh mắt của họ đang dồn cả vào tôi.
Tôi được họ kính trọng, tách tôi ra khỏi bọn, nhưng từ nội tâm tôi lại hướng
hẳn về họ. Từ năm 1958, sau khi << công xã hoá >>, ngoài pháp luật ra
