vui của Kim Thánh Thán do chính ông ta tự thuật. Nhà phê bình Trung Hoa
thuộc phái ấn tượng, ở thế thế kỉ mười bảy đó, nhân một lúc ngồi buồn
trong một ngôi miếu, cùng bạn nhìn mưa rơi liên miên mà nhớ lại những
phút vui trong đời mình rồi chép lại trong tập phê bình tuồng Tây Sương Kí.
Ông cho mỗi phút mà tinh thần cùng cảm quan liên hệ chặt chẽ với nhau là
những phút sung sướng trên đời.
1. Mùa hè, tháng bảy, mặt trời ngừng ở giữa trời, không có gió mà cũng
không có mây, sân trước sân sau hực lên như lửa, không một con chim nào
dám bay lại. Mồ hô đổ khắp mình, chảy như suối. Cơm dọn trước mặt mà
ăn không được. Bảo trải chiếu để nằm trên đất, nhưng chiếu ướt nhẹp, ruồi
bay lại đậu ở cổ, ở mũi, đuổi không đi. Đương lúc không biết làm sao, thì
bỗng mây đen cuốn tới, sấm nổ vang như trăm vạn tiếng trống tiếng kèn
của đạo quân. Mái nhà nước xối như thác. Mồ hôi ngưng chảy, đất khô như
quét, ruồi bay đi hết, ăn cơm được. Chẳng cũng khoái ư?
2. Một ông bạn cách biệt mười năm, chiều tối bỗng tới nhà. Mở cửa, vái
nhau xong, chưa kịp hỏi han đi đường thuỷ hay đường bộ, cũng chưa kịp
mời bạn ngồi ở giường hay ở ghế
, vội vào trong bếp, hỏi nhỏ vợ: “Bà
có sẵn đấu rượu như bà Đông Pha
không?”. Vợ vui vẻ gỡ cây trâm
vàng đem đổi rượu. Tính ra đãi bạn được ba ngày. Chẳng cũng khoái ư?
3. Đêm ngồi một mình trong phòng không, đương bực mình vì một con
chuột ở đầu giường, sột soạt không biết gậm đồ vật nào hay nhấm cuốn
sách nào. Trong lòng nghi hoặc, không biết phải làm sao thì bỗng thấy một
chú mèo dữ, đuôi ngoe nguẩy, mắt chăm chú như ngó cái gì. Tôi yên lòng
nín thở đợi xem; bỗng nghe kêu chít lên một tiếng nhỏ, con chuột chạy biến
đi như gió. Chẳng cũng khoái ư?
4. Trước thư trai, chặt các cây hải đường rũ lá và các cây tử kinh để trồng
một vài cây chuối. Chẳng cũng khoái ư?
