MỘT QUAN ĐIỂM VỀ SỐNG ĐẸP - Trang 123

ngoài sự chuyển biến của bốn mùa. Tiếng ca của nó bất biến như chân lí.
Chỉ khi nào người ta thật khoẻ mạnh mới thích nghe tiếng dế kêu”.

Đây là một đoạn văn về khứu giác của Whitman:

“Tuyết đổ từ sáng sớm tới chiều tối vẫn chưa ngưng. Gió nhẹ thổi trong bụi
tùng, phát ra một âm nhạc trong trẻo kì diệu, như tiếng thác, lúc ngừng, lúc
đổ. Thị giác, thính giác, khứu giác đều khoan khoái lạ lùng. Tuyết nhẹ
nhàng rơi, tĩnh mịch phủ xuống cây cối, và cành là như khoác một chiếc áo
dài trắng nặng nề, có những đường viền màu đá xanh; lại có những luồng
hương nhẹ thoang thoảng mùi nhựa cây lẫn với mùi tuyết. (Vật gì cũng có
khí vị, tuyết cũng có khí vị, chỉ cần phân biệt là thấy những khí vị đó thay
đổi tuỳ lúc, tuỳ nơi. Khí vị lúc giữa trưa và lúc nửa đêm, khí vị trong mùa
đông và trong mùa hè, khí vị lúc gió nổi và lúc gió tạnh đều khác nhau)”.

Trong bọn chúng ta có bao nhiêu người phân biệt được những khí vị đó?

Tại đô thị con người không sung sướng bằng tại đồng quê vì ít nhận rõ
được những biến đổi của mọi vật, của khí vị, của âm thanh, những biến đổi
đó tản mát trong cảnh đơn điệu của những bức tường xám và những con
đường tráng xi măng. Xét về giới hạn của khả năng hưởng lạc, về phẩm
chất của lạc thú, thì người Trung Hoa với người Mĩ cũng như nhau. Cho
nên trước khi giới thiệu một đoạn văn kể ba mươi ba cái vui của một học
giả Trung Hoa, tôi muốn dẫn thêm một đoạn văn nữa của Whitman để độc
giả thấy cảm giác của chúng ta y như nhau:

“Trời trong sáng, không khí hanh và vui, đầy dưỡng khí. Có bao nhiêu cái
kì diệu lặng lẽ, lành mạnh, đẹp đẽ bao vây tôi và làm cho tôi say mê: cây,
nước, cỏ, mặt trời, và sương sớm – nhưng cái làm cho tôi chú mục nhất
hôm nay là vòm trời. Trời có màu xanh lam, trong trẻo, thanh nhã đặt biệt
của mùa thu, và có những cụm mây trôi, hoặc lớn, hoặc nhỏ cụm nào cũng
trắng, lặng lẽ, khoan khoái. Suốt buổi sáng (từ bảy giờ đến mười một giờ)