sắc thái tình cảm nồng hậu của âm nhạc Trung Quốc.
Muốn nghiên cứu vũ trụ thì tâm trí có khả năng rất quí; nhưng muốn nghiên
cứu những giao tế nhân sự thì khả năng của nó còn đáng ngờ. Tôi lạc quan
tin những phát minh của khoa học, nhưng tôi ít tin rằng ai nấy đều có óc
biết phán đoán việc đời hoặc đạt được sự bình tĩnh và sáng suất mà không
bị dục tình chi phối. Cá nhân có thể đạt được một mức rất cao về trí, đức,
nhưng xã hội tập đoàn thì vẫn còn bị tình dục sai khiến, vẫn còn có lúc trở
lại giai đoạn dã man, có những bản năng man rợ, những hành vi cuồng
nhiệt như loạn thần kinh.
Biết rằng con người dễ lầm lỗi như vậy, chúng ta càng ghét những kẻ khốn
nạn lợi dụng nhược điểm của ta để lôi kéo chúng ta vào một cuộc thế chiến
mới; những kẻ tiêm mối thù hận vào lòng ta (mối thù hận mà ai cũng đã sẵn
có trong lòng rồi); những kẻ đề cao lòng tự ái và tự tư (hai tật đó có người
nào thiếu đâu); những kẻ gợi lòng cuồng nhiệt thú vật của ta, những thành
kiến về chủng tộc của ta; những kẻ bất chấp giới luật thứ năm của Thượng
Đế mà hô hào thanh niên giết người, coi sự tàn sát và chiến tranh là cao quí
(cơ hồ như loài người chưa đủ hiếu chiến); và những kẻ kích thích tình dục
của ta (cơ hồ như chúng ta chưa giống loài vật là bao nhiêu). Cái tâm trí
đáng khinh đó mặc dầu rất cơ xảo, minh mẫn, khôn ranh, cũng chỉ là thứ
tâm trí của cầm thú. Ở trong người chúng ta có một con quỉ cột bằng một
sợi dây xích cũ, mòn. Bất cứ lúc nào, dây xích đó cũng có thể đứt, mà con
quỉ đó sẽ vùng chạy, đạp xéo chúng ta và nhắc nhở rằng chúng ta chỉ có
một lớp văn minh ở ngoài, còn bản chất vẫn còn quá gần với cầm thú. Và
thế giới chúng ta có thể biến thành một vũ đài trên đó người Maure
giết giáo đồ Ki Tô, giáo đô Ki Tô giết người Maure; người Da đen đâm
chém người Da trắng, người Da trắng đâm chém người đen, và những con
chuột chũi sẽ từ trong hang chui ra để ăn thịt người, những con ó sẽ bay
liệng từng bầy trên không sau một bữa tiệc no nê.
Các nhà phân tâm học khi muốn chữa những bệnh thần kinh thường làm
