Bánh đa Xuân Hòa chỉ bán khi ánh ngày đã tắt. Và cũng chỉ chờ gió bấc
phất hiệu lệnh là rộ lên. Hàng bánh ngon nhất là hàng bà Na. Vừa quạt than
phành phạch vừa luôn mồm... nói tục nhưng như những người bán hàng có
duyên khác, bà xua đi không hết khách. Chỉ khi nào hàng bà đã chật chỗ,
nhắm chừng phải chờ nửa tiếng đồng hồ vẫn chưa đến lượt thì khách mới
chịu sang hàng khác. Đắt khách là bởi chỉ riêng nhà bà mới làm những
chiếc bánh ngon hơn nhà khác mà giá lại không đắt hơn. Chiếc bánh dày
dặn, hai mặt bánh rắc nhiều nhân lạc, dừa, vừng và bóng láng mỡ, ăn vào
vừa béo vừa bùi, lại không ngấy vì tương ớt vừa cay vừa ngọt đã quyện vào
nhau tạo nên một vị rất mùa đông. Đấy là bánh đa mặn. Còn bánh đa gấc
thì phải đảm bảo là được làm bằng gấc thật chứ không phải phẩm màu. Gấc
quả sẽ tạo nên vị ngọt, pha chút hăng hăng. Đôi khi gặp ngày ẩm trời, bánh
hút ẩm, quạt lên chín nóng giẫy mà vẫn không thể giòn thì bánh cũng có sự
thú vị riêng. Bẻ, vặn miếng bánh còn dính thịt gấc, chấm ít tương ớt thôi,
bánh sẽ dẻo quánh trong miệng. Thịt gấc ngọt và dai, tinh bột gạo mềm ra
khiến ta liên tưởng đến miếng thịt bò mà lại không phải thứ thịt gia súc. Nó
hoàn toàn là ngũ cốc, là hoa quả hạt từ thiên nhiên, trong lành. Và ăn để
thưởng thức hay ăn cho đầy cái bụng của lũ học trò đang tuổi bẻ gãy sừng
trâu sau những giờ đánh vật với con chữ để thực hiện ước mơ vào đại học
thì bánh vẫn là bánh đa, là thứ khai vị để đón chào một mùa đông thuở
xúng xính đến trường.
Rời khỏi quán bánh đa, đường Xuân Hòa thênh thênh gió, hai bên đường
những chậu than hoa vẫn phập phồng hồng rực. Thi thoảng gió thổi mạnh,
than nỏ reo xèo xèo. Mỗi ngả mỗi vòng xe. Hình như có tiếng đạp rất chậm
đằng sau. Đường về sao gần thế, để khi dừng lại, ngoái ra sau thì cái lưng
quen đã hút ngược về xa. Thương, chẳng lẽ chạy theo đưa chiếc ô. Vì mưa
lại bắt đầu nặng hạt.
Giờ thì bánh đa đã bán cả những đêm hè. Lũ trẻ lớn lên không còn biết vị
chờ đợi thấm trong lưỡi mỗi khi ăn bánh đa đầu đông ngon ra sao. Lũ trẻ
ngày xưa cũng chẳng mấy khi tụ về để ăn với nhau chiếc bánh đa, xuýt xoa
trong gió lạnh và nói với nhau những câu chuyện “sin cốt, đạo hàm” hay
