với hàng trăm người lạ làm bà rùng mình. Bà muốn được chết kín đáo vì
thế bà cần trọn cái phần trong lệ phí. Đúng là có mùa đông chết tới ba hay
bốn trong hai tá đứa ở trọ. Nhưng mà như thế là ít hơn hẳn so với phần lớn
các bà vú khác, vượt xa những trại mồ côi lớn của nhà nước hay giáo hội
mà tỉ lệ tử vong lên đến chín phần mười. Không sợ thiếu trẻ thay thế. Mỗi
năm Paris cho ra đời hơn chục nghìn trẻ vô thừa nhận, hoang và mồ côi.
Thành ra hơi đâu mà bận tâm trước những mất mát như thế.
Đôi với thằng nhỏ Grenouille thì cơ sở của Madame Gaillard là một phúc
lớn. Có lẽ nó không thể sống ở một nơi khác. Nhưng ở đây, nơi người đàn
bà ít phần hồn này, nó mau lớn. Cơ thể nó dẻo dai. Ai sống sót khi sinh ra
trong bãi rác như nó thì không dễ bị tống khỏi cái thế giới này. Nó có thể ăn
chỉ có cháo loãng ngày này qua ngày khác, nó chịu nổi thứ sữa loãng nhất
cũng như rau thối và thịt ôi. Thời thơ ấu của nó qua được cái bệnh sởi, bệnh
lị, bệnh tả, ngã xuống giếng sâu sáu mét và ngực bị phỏng nước sôi mà
không chết. Tuy phải mang thẹo, da bị lở và đóng vẩy, thêm một cái chân bị
tật nhẹ khiến phải đi cà nhắc nhưng nó sống. Nó dai dẳng như một con vi
khuẩn dã quá quen thuốc và không đòi hỏi gì nhiều như một con bọ chét
lặng lẽ ẩn trên cây, sống chỉ với một chút xíu máu hút được từ nhiều năm
trước. Nó chỉ cần một chút tối thiểu thức ăn và quần áo. Còng chẳng cần gì
cho phần hồn cả. Sự che chở, môi quan tâm, sự dịu dàng, tình yêu, những
tình cảm mà người ta gọi bằng đủ thứ tên và cho rằng một đứa bé nhất thiêt
phải có, thì với thằng nhỏ Grenouille là hoàn toàn không cần thiết. Hay
đúng hơn có vẻ như tự nó không cần những thứ ấy để mà có thể sống sót
được ngay từ đầu. Tiếng khóc khi nó chào đời, tiếng khóc vang ra từ dưới
gầm bàn để được chú ý đến và đã đưa mẹ nó đến nơi hành quyết, không
phải là tiếng khóc bản năng đòi được được sự thương xót hay tình yêu. Đó
là tiếng khóc đã được cân nhắc, có thể nói là đã được cân nhắc chín chắn,
qua đó đứa trẻ sơ sinh đã quyết định chống lại tình yêu, vì cuộc sống.
Trong hoàn cảnh lúc ấy chọn cái sau là phải bỏ cái trước chứ nếu đòi hỏi cả
hai thì chắc chắn nó sẽ chết khốn khổ ngay. Tất nhiên lúc ấy nó vẫn có thể
chọn cái khả năng thứ hai, tức là không khóc và đi thẳng từ cửa sinh sang
cửa tử mà không cần phải đi vòng qua cuộc sống, như thế nó sẽ bớt cho thế