dân tộc bị chinh phục sẽ thất bại hoàn toàn, vì chỉ có một tổ chức dân tộc
hùng mạnh hệt như nước Đức mới dám đương đầu với tổ chức quân sự của
người Đức mà thôi. Chờ đến khi trong tầng lớp dân tộc thống trị chín muồi
các “xung đột phục hưng” thì còn lâu – hàng năm, vài chục năm, vả lại,
cũng chẳng có gì bảo đảm là nói chung sẽ xảy ra các xung đột đó.
... Pleischner xem đồng hồ; ông vẫn còn nhiều thời gian. Cạnh đây có
một quán cà-phê nhỏ, bên trong cửa kính lấm tấm các giọt nước mưa,
Pleischner thấy có một đám học trò ngồi ăn kem – hẳn là các em được cô
giáo dẫn tới đây.
“Mình đang suy nghĩ bằng các phạm trù của Đế chế thứ ba, –
Pleischner chợt hiểu, khi ông nhìn thấy người đàn ông ngồi đầu bàn; người
ấy còn trẻ và đang vui cười với đám trẻ. – Chỉ có ở bên Đức các nhà giáo
mới toàn là phụ nữ, bởi vì mọi người đàn ông ở tuổi nhập ngũ đều phải ra
trận. Nói chung, dạy phổ thông phải là các thầy giáo mới tốt. Như ở xứ
Sparta vậy. Phụ nữ chỉ có thể làm người an ủi, chứ không làm nhà giáo
được. Đào tạo thế hệ tương lai phải là đàn ông, điều đó sẽ loại trừ những ảo
tưởng không cần thiết ở trẻ em, mà không có gì nhẫn tâm hơn sự va chạm
giữa các mơ tưởng của trẻ em với thực tại của người lớn. Nói chung, vẫn
chưa có ai nhìn thế giới từ góc độ phân chia ở mức toàn thế giới của nó...
Không phải là phân chia thành phương đông và phương tây, không phải
phân chia thành người nô lệ và bọn thống trị, mà là phân chia thành người
lớn và trẻ em. Trong sự tách biệt khó phân chia ấy chín muồi dần những
quá trình vĩ đại. Nhiệm vụ chính của loài người sau khi chiến tranh kết thúc
là tìm cách tác động đến sự chín muồi ấy, để trẻ em khỏi phải lắp lại những
sai lầm của người lớn.”
Ông ghé vào quán cà-phê, ngồi ở một góc và mua một suất kem hoa
quả. Tốp học sinh cười nói vui vẻ trước mấy câu pha trò của thầy giáo các
em. Người thầy giáo trẻ trò chuyện với các em như với những người ngang
hàng, không chút cầu kỳ, gò ép, mà rất khéo léo và có sức lôi cuốn học sinh
đến với mình.
