động vật không thấy có trong nam nhân. Đức Phật của Kinh văn Pali
khuyên nhủ nam nhân tránh né phụ nữ hết mức có thể.
Một phân đoạn Kinh điển Pali có thể minh họa quan điểm phần nào
tối nghĩa về phụ nữ trong bối cảnh tịnh xá. Trong một tiết của đoạn
văn nói về sự thu nhận phụ nữ vào tịnh xá, một bà Dì của Đức Phật tên
Gotamid đã hỏi Đấng Giác ngộ, rằng bà có thể bỏ đời sống gia đình để
theo đuổi đời sống tịnh xá hay không. Đức Phật trả lời: “Đủ rồi, hỡi
Gotamid, đừng hỏi nữa phụ nữ có thể bỏ đời sống gia đình để theo
đuổi một đời sống không nhà cửa, theo Giáo huấn và Giới luật của
Như Lai” (PC 441). Thấy bà buồn phiền rầu rĩ, Ananda người đệ tử
thân tín của Đức Phật đã can thiệp cho Gotamid và đến gần thưa trình
với Đức Phật. Thoạt đầu, Đức Phật lặp lại sự từ chối để phụ nữ được
vào tịnh xá, và Ananda đã thay đổi phương cách đặt câu hỏi, lần này
thưa vấn về khả năng phụ nữ có thể chăng thể hiện những trình độ
hoàn thiện cao hơn, kể cả trình độ một A-la-hán (arhat: nơi đây dịch
từ “saintship”: “thuộc hàng thánh nhân”). Đức Phật trả lời: “Phụ nữ có
khả năng, hỡi Ananda, nếu họ bỏ đời sống gia đình để theo dõi đời
sống không gia đình, theo Giáo huấn và Giới luật của Như Lai, để đạt
được kết quả cải đạo, để đạt được kết quả một lần trở lại, để đạt được
kết quả không bao giờ trở lại, để đạt được hàng thánh nhân
(saintship)” (PC 444).
Sau khi xác nhận điều đó, Đức Phật đồng ý cho phép phụ nữ vào
tịnh xá với điều kiện phải nhận thêm tám điều luật, tất cả đều nhằm
giữ họ xa cách nam giới và phục tùng nam giới. Qua đó, chúng ta biết
được rằng, phụ nữ được phép vào tịnh xá chiếu theo Kinh văn Pali, và
tiếp đến được xem là có khả năng thể hiện mục đích tâm đạo cao nhất.
Nhưng, điều ấy đưa đến cái giá phải trả. Đức Phật giải thích cho
Ananda, rằng nếu phụ nữ không bao giờ được phép nhận vào tịnh xá,
thì Phật pháp có thể kéo dài trọn vẹn một ngàn năm, nhưng bởi họ
được phép nhận vào tịnh xá, Phật pháp được kéo dài chỉ còn được năm
trăm năm: “Giống như, hỡi Ananda, khi cơn dịch gọi là nấm mốc
