tưởng này cũng đã sống trong một thời kỳ xáo trộn về chính trị tại
Athena: Cuộc chiến tranh với Sparta đã chấm dứt trong một thất bại
thảm khốc đưa tới một thời kỳ bạo ngược chuyên chế. Khi tình thế
mới này xảy ra, Sokrates bị nghi ngờ có liên hệ với một số người nào
đó. Sokrates đã bị đưa ra tòa và bị kết án tử hình năm 399 TCN với tội
danh lật đổ tôn giáo nhà nước và làm suy đồi giới trẻ.
Phương pháp lý luận và giáo huấn của Sokrates một cách nào đó
khá giống với trường phái “Ngụy biện” [Sophists: nguyên tự
sophia/sophistés và nguyên thủy được gọi một cách tích cực hơn với
danh xưng là “hiền minh”, “biện giả”, ND] thời bấy giờ. Những nhà tư
tưởng tự mệnh danh là chuyên gia này đã cung ứng truyền đạt một số
kỹ năng có thù lao [các “biện giả” đã có ý thức về một dịch vụ cung-
cầu công bình và sòng phẳng, tuy đây đó và về sau có thể có một sự
lạm dụng nào đó, ND], cách riêng trong nghệ thuật hùng biện (nghĩa
là nghệ thuật thuyết phục bằng diễn giải trước công chúng), điều quan
trọng cho bước tiến thân chính trị tại Athena. (Các “Biện giả” này có
thể được xem như là những nhà tư vấn PR (Public Relations) thời bấy
giờ!). Họ cũng bàn cãi về đạo đức học và chính trị. Dân thành Athena
đã ý thức được sự đa dạng của niềm tin và thực hành trong những nền
văn hóa khác nhau quanh vùng Địa Trung Hải, do đó họ cũng đã từng
chạm trán với vấn đề có chăng một tiêu chuẩn nào cho sự thật trong
những vấn đề nói trên. Các “Biện giả” thường tỏ thái độ hoài nghi
trong vấn đề các giá trị đạo đức và chính trị, nêu câu hỏi các giá trị
này có gì hơn không hay chỉ là những quy ước tùy tiện. Điều mà ngày
nay ta gọi là “Chủ nghĩa tương đối văn hóa” (“Cultural Relativism”)
đã là một lựa chọn hấp dẫn cho thời kỳ sơ khởi của lịch sử tư tưởng
này.
Không giống như các nhà “Ngụy biện”, Sokrates không đòi hỏi thù
lao cho công việc giảng dạy của mình, và ông quan tâm đến những
vấn đề triết học và đạo đức cơ bản. Tư tưởng truyền cảm lớn của ông
là chúng ta có thể biết được cách sống đúng, chỉ khi nếu chúng ta biết
