Nhưng, chẳng tìm cách dựa vào các mệnh lệnh của thiên công, là đấng
khó hiểu với một số người và không thể hiểu được đối với tất cả, ta hãy giả
dụ rằng thần linh chẳng can thiệp gì vào các hành động của ta, và ta hãy chỉ
nói đến các lý lẽ hoàn toàn thuộc về con người thôi. Muốn thế tôi sẽ bắt
buộc phải làm hai điều trái ngược với bản tính tôi một là, tự khen mình đôi
chút, hai là chỉ trích người khác, song vì trong cả hai trường hợp tôi chỉ cần
đến sự thật, xin các và đừng e ngại tôi che giấu sự thật trong từng việc nhỏ
nhất. Tôi xin bắt đầu thưa với các vị rằng không có gì kém hợp lẽ và chứng
tỏ sự mù quáng của tức giận hơn là những than phiền, rêu rao, châm chọc
của các vị đối với Gixipput, vì cớ anh đã cho tôi lấy làm vợ người mà các
vị đã định gả cho anh. Và thực sự, chẳng những không thấy trong hành
động ấy có điều gì đáng trách, tôi lại có thấy không có điều gì là không
đáng khen hết thảy, một là vì anh đã làm bổn phận một người bạn thân, hai
là vì anh đã hành động khôn ngoan hơn các vị có thể làm.
Ở đây tôi không muốn nói rộng với các vị về những quy luật thiêng liêng
của tình bạn, tôi chỉ xin nói qua rằng những ràng buộc của nó, về nhiều
phương diện, là mạnh hơn và mật thiết hơn những ràng buộc thân thích.
Quả thật, cha mẹ, họ hàng là do số phận cho ta, bản thân là do sự lựa chọn
của chính ta cho ta. Vậy nếu Gixipput ưng gìn giữ tính mệnh tôi hơn gìn
giữ sự khoan dung của các vị từ có gì là đáng ngạc nhiên đâu.
Nhưng tôi xin nói sang phần thứ hai câu chuyện, để muốn bày tỏ rằng
anh đã khôn ngoan hơn các vị, vì tôi thấy hình như các vị không hiểu rõ về
các quy luật của tình bạn hơn các mệnh lệnh của thần thánh phù trợ. Ý định
của các vị là gả Xôphrôni cho một triết gia trẻ tuổi, Gixipput cũng đã gả
nàng cho một triết gia trẻ tuổi, các vị thì cho một người Aten, anh ta thì cho
một người La Mã, các vị thì cho một người quý tộc và chính trực, anh ta thì
cho một người dòng dõi hiển hách hơn và cũng ngay thẳng ngang thế, các
vị thì cho một người giàu có, anh ta thì cho một người giàu có hơn, các vị
thì cho một người ít yêu nàng và biết nàng qua loa, anh ta thì cho một
người sủng ái nàng và đặt vào sự chiếm hữu nàng tất cả hạnh phúc của đời
mình. Nhưng để người ta không thể cãi lại gì về các điều tôi đưa ra đó, ta
