Ngoài phần mở đầu, tác giả chỉ phát biểu ý kiến trực tiếp với độc giả hai
lần, một lần ở đầu ngày thứ tư và một lần ở phần kết luận, để bác bỏ những
ý kiến chỉ trích mình kể chuyện phóng đãng. Ông biện bạch một cách hóm
hỉnh là ông viết để phụng sự phụ nữ vì phụ nữ và tình yêu là ý nghĩa cuộc
sống trần gian. Ông dẫn chứng câu chuyện (chim cái): một chàng trai cùng
tu với bố ở trên núi, xa lánh đời từ năm hai tuổi. Năm anh mười tám tuổi,
người bố cho là anh đã đắc đạo, dắt anh xuống thành thị, khiến cái gì anh
cũng làm lạ và hỏi tên. Anh đặc biệt choáng váng khi lần đầu tiên trông
thấy mấy cô gái. Người bố sợ anh sa ngã, nói: Đừng ngó họ. Không có gì là
tốt đâu. Anh gặng hỏi tên gọi họ, người bố nói thác: Người ta gọi họ là
những chim cái. Anh nằng nặc đòi mang một con chim cái ấy lên núi.
Trong tập sách, mười nhân vật kể chuyện không được miêu tả cụ thể. Họ
chỉ là những hình tượng ước lệ: tượng trưng cho những trạng thái tâm hồn,
phù hợp với chủ đề các truyện. Ví dụ: Filôxt'rat là hình ảnh mối tình vô
vọng, Nêifin là hiện thân của dục tình cuồng nhiệt, v..v..
Thời Trung cổ (từ thế kỷ thứ V đến thế kỷ XV), chế độ phong kiến phát
triển mạnh nhất từ thế kỷ thứ IX. Trong ba thiên tài xuất hiện đầu như đồng
thời, Đantê, sinh trước Boccaccio 48 năm thấm nhuần tinh thần Trung cổ
hơn và phản ánh đầy đủ nhất, nghệ thuật nhất thế giới Trung cổ, niềm tin
tuyệt đối và thần bí vào đạo Gia tô, sự cứu vớt linh hồn ở thế giới bên kia,
tình yêu có tính chất lý tưởng, ngoài xác thịt, nâng tâm hồn lên toàn điện
toàn mỹ.
Ở châu Âu, những cuộc Thập tự chinh đầu tiên vào thế kỷ XI đã góp
phần củng cố giai cấp quý tộc và làm nẩy nở một lý tưởng mới, lý tưởng
hiệp sĩ, đề cao lòng dũng cảm đem gương phụng sự Chúa trời và lãnh chúa
của mình, văn học được đánh dấu bởi những bản hùng ca đề cao hiệp sỹ
đánh đông dẹp bắc. Qua những thế kỷ sau, lần lần võ nghệ nhường bước
cho tình yêu, ở những cung đình lộng lẫy giai cấp quý tộc giàu có một phần
nhờ chinh chiến, sống một đời sống xa hoa, lịch thiệp hơn và đòi hỏi những
thú vui phong nhã. Lý tưởng cung đình xuất hiện, hiệp sỹ quý tộc không
những phải dũng cảm, mà còn phải lịch thiệp, hào hiệp, nhất là biết yêu.
