- Lòng tôi như bị xé nát, khi tôi nghĩ đến địa vị cha tôi trước đây ở đấy.
Dù tôi còn rất bé. Khi ở đấy thoát ra đi, tôi nhớ rõ là cha tôi đã là thống đốc
xứ ấy hồi vua Manfrêt còn sống.
- Vậy cha anh là ai?
- Cha tôi ư? Vì lúc này tôi ở ngoài vòng nguy hiểm mà trước đây tôi vẫn
sợ dòng dõi mình bị phát giác, cho nên tôi có thể nói ra mà không lo ngại.
Trước kia, người ta đã gọi, và nếu ông cụ còn sống, bây giờ người ta vẫn
gọi ông là Arighettô Gapêxê. Còn về phần tôi, tên tôi chẳng phải là
Giannôttô đâu mà là Giuyxfrêđi. Và tôi tin chắc rằng, nếu tôi rời nơi này để
trở về Xixilơ thì ở đó tôi sẽ có một địa vị rất cao.
Người trung hậu nọ không hỏi gì thêm nữa, và khi có dịp liền kể đầu
đuôi câu chuyện với Côngrat. Không để cho người coi ngục thấy ông chú ý
gì đến việc đó, Côngrat đến gặp Bêritôla, và lịch sự hỏi xem bà có từng
sinh hạ với ông Arighettô một người con trai tên là Giuyxfrêđi không. Phu
nhân khóc giàn giụa và đáp rằng, nếu nó còn sống thì con trai lớn của bà sẽ
mang tên ấy và sẽ hai mươi hai tuổi. Nghe nói, Côngrat ngờ kẻ bị giam là
người con trai ấy. Ông cho rằng nếu quả như vậy thì ông có thể cho đôi
thanh niên lấy nhau, và một cuộc nhân duyên như thế, chứng cớ nổi bật về
sự khoan hồng của ông, sẽ xóa bỏ cả vết nhơ làm ô danh ông lẫn con gái
ông. Ông cho gọi Giannôttô đến hỏi cặn kẽ về đời sống đã qua của anh và
thấy những bằng chứng cứ rất đáng tin rằng anh đích thực là Giuyxfrêđi,
con trai của Arighettô Capêrê.
- Giannôttô, - ông bảo anh, - anh biết đấy, anh đã xúc phạm tôi tới mức
nào và bằng cách nào ở chính con gái tôi trong khi, để đáp lại những đối xử
thân ái của tôi đối với anh, đáng lẽ là người phục vụ tốt anh phải quan tâm
đến những lợi ích của tôi và hết lòng tận tụy vào việc ấy. Bao ông chủ, khi
bị đối xử như anh đối xử với tôi, sẽ làm cho anh chết trong nhục nhã!
Chính sự khoan hồng của tôi đã cứu vớt anh. Song, nếu sự thể như anh nói
và tôi biết anh là con trai một dòng dõi cao quý thì tôi muốn, khi nào chính
anh cũng muốn thế, chấm dứt những đau khổ của anh, đưa anh ra khỏi
những cực nhục của của nhà tù này mà anh đã chịu đựng, và do đó đem lại
