ngài cùng với vị Bà La Môn giao lưu thân mật. Tìm hiểu thêm quan điểm
của Bà La Môn giáo.
Thời gian ở tại Ấn Độ ngài từng bái rất nhiều vị cao tăng làm thầy,
nhưng được làm đệ tử của pháp sư Giới Hiền với ngài là điều vinh dự nhất.
Pháp sư Giới Hiền biện luận các giáo phái Phật giáo rất đơn giản, chỉ chú
trọng yếu điểm, vì ngài Huyền Trang triển khai nội hàm và bản chất của
giáo nghĩa Phật giáo. Vị đại sư này trước sau ba lần giảng giải Du Già Sư
Địa Luận cho ngài Huyền Trang, giải đáp các điều nghi vấn của ngài, khiến
cho ngài cảm thấy tinh thông. Từ đoạn dưới đây, chúng ta sẽ thể hội tâm
tình của ngài với vị đạo sư của mình: “Mặc dù tôi chỉ là người bình thường,
được ở bên cạnh vị đạo sư tôn kính này, học vấn của tôi càng tiến bộ. Ngài
đã hướng dẫn chúng tôi đi tìm cầu bảo tạng tinh thần, mở ra một thế giới
trước mắt những người đã từng mất tín tâm.”
Tôi có thể tưởng tượng được nỗi vui mừng của ngài Huyền Trang. bài kệ
thứ hai trong Phật kinh là một ví dụ, có thể biểu đạt cảm ngộ của ngài
Huyền Trang:
Tự tánh như hồ thủy, thanh triệt minh liễu, nhập định như thanh không,
vạn lý vô vân.
Nhưng, tôi vẫn không thể lý giải được tông Du Già. Tôn chỉ của tông Du
Già là vạn vật trên thế giới đều do ý thức mà sản sinh, ngoài ý thức ra, tất
cả đều không tồn tại. Như vậy sông núi là gì? Phật Pháp là gì? Lẽ nào tất cả
những cái này là ảo tưởng, giống như trăng trong nước, hoa đốm hư không?
Nếu quả thật như vậy, có còn cần thiết tìm hiểu sự sinh tồn của thế giới
chúng ta? Vì sao ngài Huyền Trang phải mạo hiểm tính mạng, vượt xa ngàn
trùng để đến Ấn Độ giải quyết mối nghi vấn của mình? Tông Du Già có
tính quan trọng thế nào trong kinh điển Đại thừa Phật giáo? Nhớ lại khi ở
tháp Đại Nhạn, tôi từng đem những câu nghi vấn này thỉnh giáo một vị
tăng. Ông nói với tôi rằng ông vốn không hiểu rõ tông Du Già, sau cùng
ông lại nói: “Nếu như Phật đà tại thế, ngài cũng nói với mọi người rằng:
“Này các đệ tử, những điều này là do ta nói ra hay sao? Cái vi diệu của nó
ngay cả ta cũng không hiểu?” Cũng có thể, đối với vị tăng ấy cùng số đông
