tín chúng Phật tử chỉ cần nương theo giáo pháp Phật tu hành, hướng đến
chư Phật, chư Bồ tát khẩn cầu cứu khổ, được vãng sinh vào thế giới cực lạc
là đủ. Nhưng với ngài Huyền Trang thì lại khác, ngài cho rằng một người
Phật tử chân chính cần hiểu rõ bản chất của sự vật, bằng không sẽ rơi vào
mê tối, mà sự không hiểu biết chính là căn nguyên khổ hải của chúng ta.
Nếu một bác sĩ không biết căn nguyên của bệnh thì không thể trị liệu cho
bệnh nhân; nếu như chúng ta không hiểu rõ bản chất của thế giới hiện thực
thì chúng ta luôn sống trong ảo giác và khổ hải. Cho nên, với một Phật tử,
tìm hiểu bản lai diện mục của sự vật là điều then chốt nhất. Tôi nghĩ, có thể
tại chùa mới Nalanda sẽ gặp được vị tăng giải đáp những vấn đề này. Theo
quyển sổ nhỏ tôi mang theo, chùa mới Nalanda là trung tâm giáo dục Phật
học quan trọng nhất trên thế giới, toàn bộ theo phương thức Nalanda cổ xưa
để truyền bá chánh pháp và văn hóa Ấn Độ. Đến nay, tên gọi Nalanda cũng
gợi lại nguồn gốc Phật giáo, mọi người hy vọng nó sẽ tái hiện lại thời đại
huy hoàng của Nalanda trước kia.
Chùa mới Nalanda nằm bên bờ sông Nalanda, bên kia sông là di tích
Nalanda. So với những gì ghi trong sách hướng dẫn du lịch, ngôi chùa mới
này khác xa. Đó chỉ là tòa kiến trúc hai tầng có hành lang, nhìn thoáng qua
chỉ là một góc nhỏ của di tích Nalanda xưa kia. Trong đại sảnh, tôi nhìn
thấy có hai người đang nói chuyện: một người ngồi sau cái bàn trống,
người kia đứng dựa cửa sổ. Gần đó có một vị tăng trẻ khoác tăng phục màu
đỏ tía đứng nghe. Nhìn thấy khách đến tham quan, họ vô cùng kinh ngạc.
Tôi chắp tay xá, dùng phương thức xã giao truyền thống của Ấn Độ để
chào hỏi. Vị tăng trẻ cũng dùng phương thức đó đáp lễ, sau đó giới thiệu
với tôi vị ngồi sau bàn. Ông là tiến sĩ Singh, người phụ trách Viện nghiên
cứu Á Châu và Ấn Độ cổ đại của chùa mới Nalanda. Kế đến giới thiệu với
tôi tiến sĩ Mishra - chủ nhiệm ngành triết học. Vị tăng có pháp danh
Nayaka, đến từ Miến Điện. Tiến sĩ Singh hỏi xem tôi muốn giúp đỡ gì
không. Tôi đưa cho ông quyển sách nhỏ, biểu thị muốn tìm hiểu thêm về
tình hình giáo dục của họ.
