Trang. Không có sự ghi chép tỉ mỉ của ngài, thì chứng tích lịch sử này sớm
đã mai một. Nếu như ngài Huyền Trang biết được ngôi tự Viện sau ngàn
năm bị hủy diệt lại được phục hưng, chắc ngài sẽ rất vui mừng?
Phía sau chùa là cây bồ đề, xung quanh là những cột trụ bằng đá Đại Lý
bao bọc, và cũng được gọi là Kim Cang Bảo Tọa. Giống như mọi tín chúng
Phật giáo, ngài Huyền Trang cho rằng nơi đây là trung tâm của thánh địa:
“Tất cả những ý niệm của Phật giáo đều từ nơi này mà truyền bá rộng rãi.”
Ngài cho chúng ta biết vận mệnh của cây bồ đề cũng theo sự hưng vong
của Phật giáo Ấn Độ, và nó đã từng bị chặt. Lúc đức Phật còn tại thế, cây
bồ đề cao 100 thước, tuy bị chặt vẫn còn cao 40 - 50 thước. Cây quanh năm
xanh tốt. Khi vua Asoka còn là một bạo quân, từng phái binh đến chặt từng
nhánh cây bồ đề, sau đó nhóm lửa để tế thiên, thế nhưng rất nhanh cây lại
phát triển như cũ. Sau khi vua Asoka qui y Phật, ông đã sai con mình đem
những nhánh cây ghép từ thân bồ đề sang Tích Lan hoằng dương Phật
pháp. Cây bồ đề chúng ta nhìn thấy hôm nay là từ Tích Lan “gả sang”, cành
lá của nó cũng um tùm như cây bồ đề mà ngài Huyền Trang mô tả, có điều
xung quanh nó không còn bức tường bảo vệ cao hai trượng bốn xích mà
ngài Huyền Trang đã từng thấy.
Đối với tín chúng Phật giáo kiền thành, đến được dưới cây bồ đề triều
bái là giờ khắc linh thiêng nhất trong đời họ. Cho đến nay mỗi ngày đều có
hàng loạt người triều thánh từ khắp nơi đổ về, đến vùng đất bắt nguồn tín
ngưỡng của họ. Họ dùng những phương thức không giống nhau để lễ bái
kỷ niệm đức Phật, một đoàn hơn 30 người Singapore đang cử hành nghi
thức dưới cây bồ đề. Giống như quản lý quốc gia của mình, các hoạt động
họ đều sắp xếp có hệ thống. Trên ba cái bàn lập tế đàn phủ vải vàng là hoa
tươi, trái cây và đèn cầy. Họ mặc áo tràng màu sậm, giống như các cư sĩ
thường mặc khi làm lễ, bốn người một hàng, ngồi trên những bồ đoàn tự
mang đến, trước mặt mọi người đều có giá kinh. Họ chú tâm tụng kinh, mặt
hướng về cây bồ đề. Từ đầu tới cuối có hai cái máy quay phim ghi lại sự
kiền thành của họ.
