sử dụng được 10 năm rồi, ngoại trừ còi không kêu được, các bộ phận còn
lại đều phát ra âm thanh. Tôi chợt lo sợ, lẽ nào chúng tôi sẽ bị chết cứng
không thoát khỏi sa mạc như ngài Huyền Trang lần đầu tiên gặp phải?
Tôi đang do dự thì người đồng sự của chị Dương ló đầu ra nói: “Đừng
lo, còn chúng tôi đây!” Anh là người Hồi, độ hơn 50 tuổi, lông mày rậm,
môi nở nụ cười khiến tôi an tâm. Tên anh là Yashkar, chúng tôi làm quen
xong liền xuất phát. Chiếc jeep bò lết hơn 50 cây số thì vào sa mạc. Mới đi
chưa bao lâu xe đã nóng máy, phải dừng để khởi động, nhưng xem ra nó
không chịu nổ. Mới chạy vài bước thì xe lại bị lún cát. Anh tài xế đề nghị
cả ba chúng tôi cùng đi bộ vào sa mạc xem tháp Phật, anh sẽ vào thôn gần
nhất kêu người tiếp viện. Chuyến thám hiểm sa mạc của chúng tôi chỉ mới
bắt đầu!
Vừa vào sa mạc, tôi đã xúc động trước vẻ đẹp của nó. Gió tạo sa mạc
thành những đồi cát và núi nhỏ, giữa là thung lũng sâu hoắm. Đây thật sự là
sản vật của tự nhiên. Nhưng càng đi sâu vào, cảm giác đẹp của chúng tôi bị
sức nóng dữ dội đè nén. Tôi đột nhiên cảm nhận nỗi lòng sau khi lạc đường
của ngài Huyền Trang - đồi cát kéo dài, từng đợt sóng cát nối tiếp nhau,
bốn phía đều là sa mạc vô tận. Sự trống trải mênh mông của nó khiến tôi
kinh sợ, cho dù không diễn tả được nỗi sợ hãi đang ngự trị. Tôi dừng bước.
Chị Dương quay đầu hỏi tôi có nóng lắm không, tôi buột miệng nói ra cảm
giác của mình: Làm sao chúng ta biết nên đi về đâu? Yashkar bốc lên một
nắm cát thô và chắc, nói: “Đây là vật trầm tích của dòng Bạch Ngọc.” Vừa
nói, anh vừa chỉ những cây liễu và thân cây bị đốt chín dưới ánh mặt trời:
“Những cây đó vốn mọc dọc theo dòng sông Bạch Ngọc cơ. Tại sa mạc,
đường phố thường dọc theo sông. Tự Viện cách đường xe chạy không xa.
Lúc ngài Huyền Trang đến đây triều bái, nơi chúng tôi đang sống ngày nay
là một ốc đảo. Chắc cô biết, tự Viện không thể đứng một mình giữa sa mạc.
Chỉ có điều trải qua nhiều thế kỷ, nay sông Bạch Ngọc đổi dòng, nơi đây
không còn nước nên biến thành hoang mạc.”
Yashkar là một chuyên gia nghiên cứu vấn đề sa mạc hóa các ốc đảo.
Anh đã đi qua phần lớn di tích tại Hòa Điền, muốn tìm hiểu nguyên nhân vì
