sao mọi người rời bỏ nhà mình, thậm chí cả thành thị. Anh nói có thể do sự
mai một của con đường buôn bán, cũng có thể do chiến tranh hoặc dịch
bệnh, nhưng nguyên nhân chính vẫn là nước. “Nước là huyết mạch và động
mạch của ốc đảo” - Yashkar nói - “Không có huyết mạch và động mạch,
chúng ta cũng như xong.” Anh cho tôi biết trong kho sách của mình có lưu
giữ quyển Đại Đường Tây Vực ký. “Chỉ cần xem ghi chép của ngài Huyền
Trang về Vu Điền thì biết được sự quan tâm của ngài đến hoàn cảnh sinh
tồn của nhân loại.”
Ngài Huyền Trang cho chúng ta biết, Vu Điền là vùng đất do một thánh
hiền chọn, xung quanh nhất định có nước. Sự quan sát tỉ mỉ của ngài khiến
tôi kinh ngạc. Ngài chỉ là một khách tăng qua đường, lẽ ra không chú ý đến
những vấn đề sinh kế nơi đây. Nhưng không chỉ chú ý, ngài còn cho hậu
thế biết những vấn đề cần đối diện của Hòa Điền.
Đó là gì? Tôi và Yashkar cùng thảo luận.
“Thật là bậc trí giả, biết được mọi việc” - Yashkar nói.
Thật vậy. Nhưng tôi nghĩ sự quan tâm về môi trường của ngài có liên
quan tới Phật giáo. Phật giáo cho rằng mọi vật đều nương tựa nhau mà sinh
tồn: phá hoại sinh thái tức là tiêu diệt chính mình. Nơi về mà ngoại tôi hằng
mong đợi là Tây phương cực lạc, một thế giới giác ngộ trang nghiêm, an
tĩnh, thanh tịnh. Đó cũng là mục tiêu mà các tín chúng Phật tử hướng đến
trong đời hiện tại. Ngài Huyền Trang đã tận mắt chứng kiến sự phấn đấu
vượt qua hoàn cảnh khắc nghiệt để sinh tồn của Phật quốc Vu Điền. Trong
các truyền thuyết ngài Huyền Trang ghi chép về Vu Điền, tôi thích nhất câu
chuyện một vị đại thần đã đánh đổi sinh mạng mình để cho dòng Bạch
Ngọc được lưu chảy.
Rất lâu về trước, dòng Bạch Ngọc chảy ngang Vu Điền bị cạn. Quốc
vương cho người tìm hiểu, chư tăng nói biện pháp tốt nhất là lập đàn cầu
mưa. Quả nhiên thần sông xuất hiện. Bà nói: “Chồng ta mất sớm. Nay nước
sông cạn, không lợi cho nông dân. Nếu vua chọn một bậc đại thần làm
chồng ta, nước sẽ chảy lại.” Vừa nói, mắt thần dừng nơi vị quan đứng cạnh
vua. Vị quan liền xin hy sinh vì thần dân.
